تیپ شناسی
میتواند در اطراف جوابهای پاسخ دهندگان به دو سؤال ایجاد شود:
چه مدت است به
اینترنت دسترسی داشته اید و تعداد دفعات استفاده شما از اینترنت در خانـه چقـدر
است؟ متغیرهای دیگری را نیز مورد آزمایش قرار دادیم، خصوصیات جمعیـتشناسـی و جـواب
بـه دیگر سؤالها در مورد استفاده از اینترنت و دریافتیم که پاسخ به پرسش درباره
سطح تجربه و یا حـد استفاده در خانه بهترین تیپ شناسی را ارائه میدهد.یک امتیاز
اصلی تمرکز بر این پرسشها آن است که بینشی در مورد تمایل کاربر به داشتن ابتکار
ارائه میدهد. به نظر میرسد که تمایل به ابتکار مهمتر از خصوصیات جمعیتشناسی در
پیشبینی چگونگی احساس و استفاده از اینترنت باشـد. همانگونـه مشخص شده است: «مبتکر
بودن میزانی اسـت کعـه شـخص و یـا دیگـر 1 که به وسیله اورت راجرز واحدهای اتخاذ
شده، به نسبت دیگر اعضاء نظام اجتماعی نسبتاً زودتر ایده هـای جدیـد را بپذیرنـد. (راجرز 1995 ص 261 (با تمرکز هر لحظه در زمانیکه افراد
شروع به اسـتفاده از اینترنـت مـیکننـد موقعیت آنان را به نسبت دیگران در نظام
اجتماعی میسنجیم. علاوه بر آن علاقه آنـان در اسـتفاده از اینترنت از خانه های خود
سنجش این میزان را به دست میدهد که آنـان ابزارهـای اینترنتـی را ورای علاقهای که
در صورت دسترسی در محل کار ناگزیر داشته اند اتخـاذ نمـودهانـد. کسـانی کـه
ترتیبـی دادهاند که بتوانند به دنبال اطلاعات و فعالیتهای اوقات فراغت ورای
کارهایی که در محل کـار لازم بوده باشند. دسترسی در خانه و استفاده مکرر از آن
سنجش «تغییر رفتـاری علنـی» اسـت کـه نشـانه تمایل افراد به نوآوری است(راجرز1995
ص 252 (ماننـد مـورد دسـتهبنـدیهـای راجـرز در مـورد پذیرنده نوآوری (مبتکر،
پذیرنده آغازکننده، اکثریت آغـاز کننـده، اکثریـت تـأخیردار، درآینـد) تیـپ شناسی
به دنبال ایجاد «انواع ایدهال بر اساس انتزاع از بررسیهای تجربـی اسـت» (راجـرز
1995 ص 263(چهار دسته بزرگ کاربران اینترنت
را بر اساس طول تجربه اینترنتی آنها و فراوانی اتصال آنهـا از خانه میتوان شناسایی
نمود.آنان را به این صورت نامگذاری کردهایم:
شبکه وندان که
شامل 16 درصد از بزرگسالات جامعـه اینترنتـی و 8 درصـد از 1 شبکه وندان (بروزن
شهروندان بزرگسالان جامعه آمریکایی از سپتامبر 2000 است. این عده بیش از سه سال
پـیش بـه شبکه وصـل شدهاند و هر روز با آن
سروکار دارند. آنان اینترنت را در زندگی کاری و خانگی خود وارد کردهاند، نسبتاً به
راحتی به صورت آن لاین پول خرج میکنند، از اینترنت برای اداره امور مالی شخصـی
خـود کمک میگیرند، از پست الکترونیـک بـرای بـالا بـردن روابـط اجتمـاعی خـود
اسـتفاده مـیکننـد و که 2 علاقمندترین شرکتکنندگان در اغلب فعالیتهای شبکه در یک روز عادی هستند. فایده گرایان شامل 28
درصد از جمعیت بزرگسالان اینترنتی و 14 درصد از جمعیت بزرگسال آمریکایی است. این
عده بیش از سه سال پیش به اینترنت وصل شدهاند و پایین دو تا سه سال پیش دسترسی
یافتهاند امـا هر روز در خانه از اینترنت استفاده میکنند در مقایسه با «شبکه وندان» اعضاء ایـن گـروه در اسـتفاده کمتری برای
آنچه که اینترنت به زندگی آنها آورده بیان میدارند احتمال کمتری دارند که پول خود
را از طریق اینترنت خرج و یا اداره کنند و در دسترسی به مطالب شبکه کمتر فعال هستند.در عین حـال از اینترنت برای
بسیاری از امور زندگی خود استفاده میکنند و رویکردی کاملاً عمل گرایانه نسبت به
استفاده از شبکه دارند. اینترنت برای آنان
یک ابزار به حساب میآیند هر چند که به عنوان یک گـروه آن را کمتر از شبکه وندان
مفید و سرگرمکننده مییابند.تجربهگران سومین گروه هستند که تعداد آنـان اندکی کمتر
از فایدهگرایان است. تجربهگرایان شامل 26 درصد از جمعیت بزرگسالان اینترنتـی و 13
درصد از جمعیت بزرگسالان آمریکایی می شود. این گروه دو یا سه سـال پـیش کـار بـا
اینترنـت را شروع کردهاند و یا یک سال پیش شروع کردهاند و هر روزه از خانه به
اینترنت وصل مـیشـوند. بـه طور نسبی این گروه ورای فعالیتهای تفریحی اینترنت که
تازهکاران از آن لذت میبرند عمل میکنند و به استفاده از اینترنت به عوان عملی کردن
بازیابی اطلاعات علاقمندند.چهارمین گروه کاربرانز تازه واردین هستند. این گروه
شامل 30 درصد جمعیـت بزرگسـالان اینترنتـی و 15 درصـد از جمعیـت بزرگسالان
آمریکایی است. این گروه بسیاری از خصوصیات تازهکاران را نشان میدهند. آنان مشغول
یافتن راه خود در اینترنت هستند. اما حتی بدون مقدار زیادی تجربه آنان از بسیاری
جنبه های تفریحی اینترنت در سطوح مشابه با متوسط کلی جمعیت اینترنتی لذت میبرند.
این شامل بازیهـا، جسـتجو برای تفریح، شرکت در اتاقهای گپ، دریافت اطلاعات در مورد
کارهای ذوقی و تفننی وگوش دادن و پیاده کردن موسیقی میگردد. تازه واردین بیش از
گروه های دیگر احتمال دارد که فقط در یک جا یا محل کار و یا در خانه به اینترنت
وصل باشند
مبتکرین و
فعالترین کاربران اینترنت، شبکه وندان
هستند. ترکیب این گروه، بیشتر به سمت مردان، تحصـیل کرده ها، مرفهین و سفیدپوستان
سنگینی دارد. هر چند که شبکه ونـدان شـامل 16 درصـد از کـل جمعیـت اینترنت در
آمریکا را تشکیل میدهند اما آنان سهم بسیار بیشتری از کاربران روزانه اینترنـت را
تشـکیل مـی دهند. (جدول 4ـ1 (در یک روز معمولی شبکه وندان 25 درصد ترافیک آن لاین
را تشکیل مـیدهنـد. نقـش آنان در ترافیک روزانه در روزهای پایان هفته حتی بیشتر هم
هست و به 29 درصد میرسد. آنـان همچنـین 39 درصد از
کسانی هستند که بیش از دو ساعت در روز عادی را به صورت برخط میگذرانند.
تفاوتهای
استفاده از اینترنت بین شبکه وندان و دیگر کاربران در آمریکا در یک روز عـادی
اینگونـه بیان شده است: شبکه وندان 45 درصد کسانی هستند که سـهام، اوراق بهـادار و
سـهام سـرمایهای دو طرفه خریدوفروش میکنند؛ 44 درصد کسانی هستند که کارهای بانکی
را به صورت آن لایـن انجـام میدهند؛ 40 درصد کسانی هستند که در حراجهای آن لاین
شرکت مـیکننـد؛ 36 درصـد از کسـانی هستند که اطلاعات مالی مانند قیمت سهام و یا
بهره وثیقه را از این طریق کسب میکنند؛ 33 درصد از کسانی هستند که کار یا تحقیقی
در مورد شغل خود انجام میدهند؛ 32 درصد از کسانی هستند که اخبار کسب میکنند؛ 32
درصد از کسانی هستند که کتاب، موسیقی، اسباببازی و یـا پوشـاک را آن لاین میخرند؛
32 درصد از کسانی هستند که تحقیقات مربوط بـه تحصـیلات و یـا کـارآموزیهـای مربوط
به حرفه را از این طریق انجام میدهند.میزانی که اینترنت بـه صـورت بخشـی جدانشـدنی
از مشاغل شبکه وندان درآمده است به وسیله شکاف بین آنها و دیگر کاربران در استفاده
از شبکه بـرای تحقیقات مربوط به کار مشخص
میشود. علاوه بر آن شبکه وندان آشکارا از دیگران کاربران احتمـال بیشتری دارند که
کارهای تحصیلی و کارآموزیهای مربوط به شغل را از طریق بـرخط کسـب کننـد. علاوه بر آن دوبرابر بیشتر از دیگر کاربران احتمال دارد که
شبکه وندان به مظنور کسـب اطلاعـات در یک روز عادی از شبکه استفاده نمایند. اما هنوز آنان از مؤلفه های
تفریحی اینترنت که تازه واردیـن و کمتجربه ها نیز از آن لذت میبرند نیز بهره می
برند. شکافی دو به یک بین شبکه وندان و بقیه جمعیت اینترنتی برای اغلب مؤلفه های
تفریحی شبکه وجود دارد. مانند شبکه وندان،
فایدهگرایان نیـز کـاربران کهنهکار اینترنت هستند. اما آنان از شبکه وندان به دلیل
کمتر بودن کارشان با شبکه جدا مـیشـوند.
از لحاظ رفتاری این گروه بسیاری چیزها را به میزان اندکی بیش از متوسط کل جمعیت
اینترنتـی انجـام میدهند اما هیچ چیز درباره آنهـا و یـا اسـتفادهشـان از
اینترنـت، اسـتثنایی نیسـت. آنـان رویکـردی عملگرایانه و کارا نسبت به استفاده خود
از اینترنت دارند و از شبکه وندان احتمال بسیار کمتـری دارد که از اینترنت در خانه
و برای فعالیتهای تفریحی استفاده نمایند. آنان زمان کمتـری از شبکه ونـدان صرف
اینترنت میکنند و تعداد دفعات اتصالشان نیز کمتر اسـت. همچنـین بـه نسـبت شبکه ونـدان
احتمال مرکزی دارد امور مالی خود را از طریق اینترنت انجام دهند. اگر الگویی برای
تجربـهگـران در زمینه های کوچک تفاوت با کاربران متوسط اینترنت وجود داشته باشد آن است که این گروه بیش از متوسط کاربران
از اینترنت به دلایل عملی و جدی استفاده میکنند.تجربهگران بر خلاف شبکه وندان و
فایدهگرایان گروهی هستند که در آن تعداد زنـان بیشـتر از مـردان اسـت. آنـان
فراتـر از بـازیهـا و فعالیتهای تفریحی در اینترنت عمل میکنند. این گروه از شبکه به عنـوان ابـزار و منبعـی اطلاعـاتی برای
مشاوره در زمینه کارهایی که باعث تغییر زندگی میشود استفاده میکنند کارهـایی چـون
یـافتن منزل جدید و یا موقعیتهای شغلی تازه. فایدهگرایان اندگی بـیش از مقـدار
متوسـط از شبکه بـرای فعالیتهای خاصی
استفاده میکنند. فعالیتهایی که خصوصاً جزو جدیترین و استثناییترین فعالیت هاست. در
مقابل تجربهگران اندکی کمتر از میزان متوسط از شبکه در آن نوع از فعالیـتهـا اسـتفاده میکنند. تازه
واردین اینترنت مشخصاً با گروه های باتجربه متفاوت هستند.زنان 56 درصد از این گروه
را تشکیل میدهند. تقریباً نیمی از تمامی آفریقایی آمریکاییها با دسترسی به اینترنت
(43درصد) تازه وارد هستند. آنان 12 درصد این گروه درا تشکیل میدهند. بیش از دو سوم
تازه واردین (69 درصـد) در خانوادهای زندگی میکنند که
درآمـد آن کمتـر از 50000 دلار در سـال اسـت. تقریبـاً نیمـی (56 درصد) تحصیلات
خود را بیشتر از مقطع دبیرستان و یا دیپلم تجاری ادامه ندادهاند.این تازه واردین
به هیچ وجه به اندازه کاربران با تجربهتر از اینترنت استفاده نمیکنند اما برای
فعالیتهای تفریحی جذب آن میشوند، فعالیتهایی مانند اتاقهای گفتگو و پیامهـای
آمـاده آنچـه تـازه واردیـن را از کـاربران کهنهکارتر متمایز مینماید عدم تمایل
نسبی آنها در انجام امور و نقل و انتقـالات مـالی و تجـاری بـه صورت آن لاین است.
استفاده از اینترنت فعالیتی خانگی برای تازه واردین اسـت. احتمـال بیشـتری دارد که
آنان از خانه به اینترنت وصل شوند و این احتمال به نسبت کهنهکاران کمتر احتمـال
دارد کـه از محل کار صورت پذیرد.تازهواردین، اینترنت را به میزان کاربران
کهنهکارتر وارد زندگی خود نکرده اند. هر چند آنان 30 درصد کل جمعیت اینترنت را
تشکیل مـیدهنـد امـا فقـط 19 درصـد جمغیـت اینترنت را در یک روز عادی تشکیل
میدهند. استفاده به صـورت معتـدل و میانـهرو از اینترنـت بـه وسیله تازهواردین در
این حقیقت نشان داده می شود که آنان حدود نصـف میـزان متوسـط جمعیـت اینترنت درگیر
در تقریباً تمامی فعالیتهای شبکه هستند
این البته مربوط به فعالیتهایی میشود که ما اندازهگیری نمودیم