hc8meifmdc|2010A6132836|BehboudFroshgahWebSite|tblnews|Text_News|0xfdffea9f020000008f13000001000100
تجزیه
و تحلیل تقاضای انرژی الکتریکی روستایی و مدلسازی آن
احمد جمالپور
شرکت برق
منطقهای اصفهان
خلاصه
در این مقاله به بررسی تأثیر عوامل
درونی همانند رشد جمعیت، ویژگیهای جمعیتی (مانند تعداد افراد باسواد و شاغل)، بعد
خانوار، مهاجرت، اماکن و تأسیسات (رفاهی، خدماتی، بهداشتی، آموزشی، کشاورزی، صنایع
روستایی و ...) در الگوی مصرف انرژی برق در مناطق روستایی یک استان پرداخته شده
است. با بررسی پارامترهای مستقل (مانند جمعیت و تعداد خانوار) و متغیر وابسته
(انرژی مصرفی برق) به یک مدل یا رابطه معین ریاضی دست مییابیم، بطوری که این مدل
قابلیت توصیف ارقام آماری را داشته و قابل تعمیم برای سالهای آینده نیز میباشد.
با بکارگیری تحلیل رگرسیون چندگانه به
کمک نرمافزار SPSS، پارامترها و ضرایب مدل تخمین زده میشود.
در نهایت با مدل ساخته شده، میتوان انرژی مصرفی مورد نیاز یک منطقه را برآورد
نمود و از آن در طراحی و توسعه بهینه شبکه توزیع برق روستایی برای آینده استفاده
کرد.
واژههای
کلیدی: الگوی مصرف، مدلسازی، انرژی
الکتریکی روستایی
مقدمه
در برنامهریزی سیستمهای توزیع انرژی
برق اولین و مهمترین گام، داشتن اطلاعات کافی و کامل از نحوه مصرف انرژی برق و
پیشبینی روند منطقی آن با توجه به عوامل مختلف الکتریکی و غیر الکتریکی است. در
بخش توزیع از آنجایی که به مصرفکننده نزدیک میشویم، تأثیرپذیری سیستم از چگونگی
رشد انرژی حاصل از رشد مصرفکننده و خصوصیات مناطق مختلف به مراتب بیشتر شده، تا آنجایی
که مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، اقلیمی و ... که همه غیرالکتریکی هستند بر
پیشبینی برنامهریزی سیستم تأثیر میگذارند [1]. در این مقاله به منظور آنکه
رفتار مصارف روستایی در سطح استان چهارمحال و بختیاری شناسایی گردد مبادرت به
جمعآوری اطلاعات از تمام عوامل مؤثر بر مصرف انرژی برق نموده و با در نظر گرفتن
ضرایب وزنی مناسب با بکارگیری تحلیل رگرسیون به کمک نرمافزار SPSS
به تجزیه و تحلیل عوامل غیرالکتریکی در میزان مصرف انرژی برق پرداخته شد [2].
همچنین معمای جامعه روستایی ایران، اهمیت توسعه روستایی و روند برقرسانی به مناطق
روستایی مورد بررسی قرار گرفتهاند.
2ـ معمای جامعه
روستایی ایران
امروزه دشتها، بیابانها و کوههای
ایران هنوز نمایش اجتماعی رنگارنگی را عرضه میکنند. شکی نیست که جامعه روستایی
ایران رنگارنگ، متضاد و حتی متناقض است. با این همه، عناصر اصلی تشکیل دهنده آن
چادرنشینان و شهرنشینان هستند مانند قطعات معمایی که کنار هم گذاشته میشوند،
متفاوت و هم وابستهاند. در جامعه روستایی ایران میتوان چندین سطح یکپارچگی را
تشخیص داد [3]، از جمله جمعیت شناختی که از نظر نرخ رشد جمعیت و مهاجرت بررسی شده
است.
1ـ2ـ نرخ رشد
جمعیت و مهاجرت جامعه روستایی ایران
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن
1375، جمعیت روستایی کشور افزون بر 23 میلیون نفر بوده است که 3/38 درصد جمعیت کل
کشور را تشکیل میدهد. این نسبت در سال 1355 معادل 53 درصد و در سال 1365 معادل
2/45 درصد بوده است. روند این نسبتها نشان میدهد که نسبت جمعیت روستایی به جمعیت
کل کشور در فاصله 20 سال گذشته (1355 تا 1375) همواره روند منفی را طی نموده که
متوسط نرخ رشد منفی سالانه آن معادل 61/1 درصد بوده است. به عبارت دیگر کانونهای
روستاهای کشور نسبت به مراکز شهری همواره جمعیت خود را به نفع شهرها از دست
دادهاند.
اما متوسط نرخ رشد مطلق جمعیت روستایی
طی بیست سال گذشته مثبت و معادل 28/1 درصد بوده است. این نرخ متوسط رشد (61/1 ـ
درصد و 28/1 درصد) در عین حالیکه چگونگی رشد جمعیت روستایی را نشان میدهد، بیانگر
جابجایی و مهاجرت جمعیت به مناطق غیرروستایی نیز میباشد [4]. در اینجا سؤال مطرح
میشود که ”آیا پایان روستانشینی ایران به سبک اروپایی همچون کشور فرانسه در جریان
است“؟! [3].
3ـ اهمیت توسعه
روستایی
توسعه روستایی و اهمیت دادن به آن،
میتواند نقش زیادی را در عدم مهاجرت روستائیان به مناطق غیرروستایی ایفا کند.
بطوریکه ضرورت و اهمیت توسعه روستایی در قالب توسعه ملی، برای رسیدن به توسعه
پایدار بسیار مورد توجه کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه بوده و هست، باید
قبول کرد که هیچ کشوری بدون رسیدن به سطح قابل قبولی از توسعه روستایی، نتوانسته است
به رشد اقتصادی و صنعتی بالایی دست یابد [4]. به قول ”پروفسور بودنداشت“ رئیس
انجمن جهانی جامعهشناسی روستایی“ بحرانهای اجتماعی، فرهنگی و زیست بوم شناختی در
نهایت کشورهای صنعتی شده را ناگزیر ساخته تا سیاست توسعه روستایی را برای سرزمین
خویش نیز اعمال کنند. اهمیت واقعی سه انتخاب توسعه روستایی که عبارتند از: 3ـ1)
نوآوری، 3ـ2) همکاری و مشارکت، 3ـ3) انتقال دانش و تکنولوژی، بسیار زیاد است“ [5].
بطوریکه برای سرعت بخشیدن به جریان توسعه استفاده از نوآوری برای حل مشکلات
بنیادین اجتماعی ـ اقتصادی ضروری است. نوآوری باید برخاسته از شرایط بومی و با
توجه به آمادگی پذیرش گروههای اجتماعی به کار گیرنده آن تحقق یابد. همچنین جریان
توسعه باید تحت الگوی مشارکت افراد جامعه و به طور خودجوش واقعیت یابد.
برنامهریزان و سیاستگذاران اقتصادی
کشورهای در حال توسعه باید با اهمیت دادن به توسعههای زیربنایی از جمله توسعه
فیزیکی و غیرفیزیکی روستایی با قطع امید از صادرات ذخایر زیرزمینی بخصوص نفت، این
”طلای سیاه“ و عدم وابستگی به واردات، این ”شیشه عمر“ رشد اقتصادی کشورهای صنعتی
پایان داده تا به شکوفایی اقتصادی نایل گردند [6].
4ـ روند برقرسانی
به مناطق روستایی ایران
برقرسانی به مناطق روستایی نوع توسعه
فیزیکی است که میتواند به عنوان یکی از زیرساختهای مهم، سهم بسیار ارزنده در
پیشرفت روستاها ایفا کند. برقرسانی به مناطق روستایی از سال 1346 در کشور آغاز
شده است. در این سال 149 روستا برقدار شده و این روند تا سالهای 1357 ادامه داشته
که تا پایان این سال جمعاً در سطح کل کشور 4367 روستا برقدار شده است.
طی سالهای بعد از پیروزی انقلاب
اسلامی به منظور نیل به اهداف انقلاب که از جمله محرومیتزدایی از جامعه روستایی،
افزایش توان بخش کشاورزی، توسعه صنایع روستایی و در کل بهبود وضعیت اجتماعی ـ
اقتصادی روستاها بوده، سیاست انتقال برق به این مناطق تشدید گردید. بطوریکه در دهه
اول پس از انقلاب، بیش از هیجده هزار روستا برقدار شدهاند. به عبــارت دیگر
متوسط رشد سالانه روستاهای برقدار شده کشور طی مدت مذکور 9/17 درصد و معادل با
بیش از 4 برابر روستاهای برقدار کشور قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. این
روند تا دهه دوم ادامه داشته بطوریکه تا این دهه، حدود چهل هزار از شصت و هشت هزار
روستا در سطح کشور از نعمت برق برخودار گشتهاند.
1ـ4ـ تعداد
روستاهای برقدار از نقطهنظر جمعیتی
در سال 1377 بنابر آمار موجود بیش از
18/4 میلیون خانوار روستایی از 41/4 میلیون خانوار در سطح کشور از تسهیلات نیروی
برق استفاده مینمودند که با در نظر گرفتن تعداد کل خانوار ساکن در روستاهای کشور
2/58 درصد از روستائیان کشور از نعمت برق برخوردار بودهاند. کمی جمعیت، تعداد
زیاد و فواصل دور روستاها مانع تسریع در برقرسانی به پنج درصد از کل خانوارهای
روستایی بدون برق که در بیش از چهل درصد از روستاهای کشور ساکن میباشند گشته است.
بطوریکه از طرف برنامهریزان این امر، دست یافتن به راهکارهای جدید مبنی بر کاهش
هزینهها با بازنگری در روشهای اجرایی و شیوههای فنی امری ضروری و اجتنابناپذیر
نموده است.
در اجرای طرح برقرسانی وزارت نیرو،
روستاها از نظر جمعیتی به دو گروه بیش از 20 خانوار و کمتر از 20 خانوار تقسیم شده
و روستاهای بیش از 20 خانوار در اولویت برقرسـانی قرار دارند. 93 درصد روستاهای
برقدار دارای جمعیتی بیش از 20 خانوار بودهاند [7].
5ـ الگوی مصرف
برق در مناطق روستایی
شناخت الگو و نحوه مصرف انرژی برق و
پیشبینی روند منطقی آن، زیربنای هر گونه برنامهریزی در سیستمهای توزیع انرژی
برق است.
در حال حاضر الگوی مصرف برق در مناطق
روستایی متأثر از الگوی مصرف بومی بوده و وجوه تمایز بسیاری با مورد مشابه در
مناطق شهری دارد. مصرف عمده انرژی برق در مناطق روستایی خانگی میباشد. الگوی مصرف
خانوارهای روستایی (برخلاف الگوی خانوارهای مناطق شهری) بگونهای است که تأثیر رشد
درآمد، سطح زیربنا، قیمت فروش برق و سایر عوامل مؤثر بر مصرف انرژی خانگی همواره
رشد مداومی را بر میزان مصرف انرژی برق تحمیل نمینماید و علت آنرا بایستی در بافت
اقتصادی ـ اجتماعی روستائیان یافت [1]. این الگو بیشتر متأثر از عوامل درونی از
جمله رشد جمعیت، بعد خانوار، مهاجرت، ویژگیهای جمعیتی (تعداد افراد با سواد و
شاغل)، اماکن و تأسیسات (رفاهی، بهداشتی، آموزشی، کشاورزی، صنایع روستایی و ...)
میباشد.
1ـ5ـ تابع مصرف
انرژی برق در مناطق روستایی
با توجه به متأثر بودن الگوی مصرف برق
در مناطق روستایی از عوامل درونی ذکر شده، میتوان شکل تابع مصرف انرژی برق را این
چنین فرض نمود:
(1) E
= F (H| P| S| W| G| IN| A)
این تابع براساس متغیرهای مستقل
میتواند خطی و یا غیرخطی باشد. که در آن؛ E: میزان مصرف
انرژی سالانه روستایی، H: تعداد
خانوار، P: تعداد جمعیت، S:
تعداد افراد باسواد، W: تعداد
شاغلین، G: اماکن عمومی (رفاهی، بهداشتی، آموزشی و
خدماتی)، IN: واحدهای تولیدی و صنعتی روستایی (شیلات،
کارگاههای فنی و ...)، A: تأسیسات
کشاورزی (موتور پمپ چاههای عمیق و نیمه عمیق) میباشد.
2ـ5ـ مدلسازی
تابع مصرف انرژی برق در مناطق روستایی
برای آنکه میزان تأثیر متغیرهای مستقل
(P| H| S|W| ...) در تابع مصرف
انرژی برق روستایی مورد بررسی و آزمون قرار داده شود مبادرت به جمعآوری اطلاعات و
آمار مورد نیاز از 40 روستا بطور نمونه در سطح شهرستان فارسان (بالاخص بخش عشایرین
کوهرنگ) نموده و به ازای وجود هرکدام از اماکن عمومی در هر روستا ضریب وزنی معادل
بیست امتیاز، واحدهای تولید و صنعتی 50 امتیاز و موتور پمپهای چاههای نیمه عمیق
20 و عمیق 50 امتیاز به هر روستا جهت مصرف انرژی مد نظر گرفته شده است. سپس با
بکارگیری تحلیل رگرسیون چند متغیره (خطی و غیرخطی) به مدلسازی مصرف انرژی برق
روستایی پرداخته شد. اطلاعات و آمار 40 روستای نمونه در جداول (1) و (2) آورده شده
است [2]. از پارامترهای آماری (متغیرهای مستقل) در جدول (2) انتظار میرود هر کدام
به تنهایی و یا مشترکاً به نحوی در میزان مصرف سالانه انرژی برق روستایی (متغیر
وابسته) مؤثر باشد که این فرض از طریق برآورد ضرایب توابع پیشنهادی از روش حداقل
مربعات مورد آزمون قرار گرفت. محاسبه ضرایب توابع مورد نظر از طریق بسته
نرمافزاری ”SPSS“ با بکارگیری تحلیل رگرسیون به روش Back
Ward که در علوم آمار و اقتصادسنجی کاربرد فراوانی دارد، صورت گرفت
[8].
جدول 1ـ اطلاعات مربوط به اماکن و تأسیسات 40 روستای
نمونه در استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان فارسان)
ردیف
|
نام روستا
|
آب
لولهکشی
|
دبستان
|
مدرسه
راهنمایی
|
حمام
عمومی
|
مرکز
بهداشتی
|
اماکن
مذهبی
|
تلفن
|
صندوق
پستی
|
فروشگاه
تعاونی
|
آسیاب
موتوری
|
آهنگری
(جوشکاری)
|
نفت
فروشی
|
تعداد
چاه عمیق
|
تعداد
چاه نیمه عمیق
|
تعداد
موتور پمپ
|
1
|
دهنو سفلی
|
+
|
2
|
2
|
+
|
+
|
-
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
2
|
دهنو علیا
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
3
|
نظر آباد
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
4
|
امیر آباد
|
-
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
21
|
5
|
خاور آباد
|
+
|
+
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2
|
6
|
دره بید
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
5
|
7
|
نصیر آباد 1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1
|
8
|
قلعه جانقلی
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2
|
9
|
ویس آباد
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2
|
10
|
شریف آباد
|
-
|
+
|
-
|
-
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
1
|
11
|
حاجی آباد
|
-
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
8
|
12
|
نصیر آباد 2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
21
|
13
|
قلعه اقبالی
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
3
|
14
|
فریدون آباد
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
1
|
15
|
علی آباد
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
16
|
امیر آباد
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
17
|
غریب آباد
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
18
|
صالح آباد
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
19
|
قباد آباد
|
+
|
+
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
20
|
گرد و سفلی
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
+
|
+
|
+
|
-
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
ادامه جدول
1ـ اطلاعات مربوط به اماکن و تأسیسات 40
روستای نمونه در استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان فارسان)
ردیف
|
نام روستا
|
آب
لولهکشی
|
دبستان
|
مدرسه
راهنمایی
|
حمام
عمومی
|
مرکز
بهداشتی
|
اماکن
مذهبی
|
تلفن
|
صندوق
پستی
|
فروشگاه
تعاونی
|
آسیاب
موتوری
|
آهنگری
(جوشکاری)
|
نفت
فروشی
|
تعداد
چاه عمیق
|
تعداد
چاه نیمه عمیق
|
تعداد
موتور پمپ
|
21
|
قنبر سینی
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
22
|
نعل اشکنان 1
|
+
|
+
|
-
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
23
|
حمیدآباد
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
24
|
موسی آباد 1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
25
|
گرد و علیا
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
+
|
-
|
-
|
1
|
26
|
دره پیر
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
27
|
سردارآباد
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
28
|
مراد آباد
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
29
|
علی شاه آباد
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
30
|
نعل اشکنان 2
|
+
|
+
|
+
|
-
|
+
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
31
|
سیلگاه
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
32
|
قلعه علی
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
33
|
غلام آباد
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1
|
34
|
موسی آباد 2
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
35
|
چوبین
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
1
|
+
|
+
|
+
|
-
|
1
|
+
|
-
|
1
|
1
|
36
|
عیسی آباد
|
+
|
2
|
+
|
+
|
+
|
2
|
+
|
+
|
+
|
-
|
2
|
+
|
-
|
3
|
3
|
37
|
فیل آباد
|
+
|
4
|
3
|
+
|
+
|
3
|
+
|
+
|
+
|
-
|
6
|
+
|
-
|
5
|
5
|
38
|
گوجان
|
+
|
4
|
3
|
+
|
+
|
4
|
+
|
+
|
+
|
+
|
6
|
+
|
-
|
5
|
5
|
39
|
ده چشمه
|
+
|
4
|
3
|
+
|
+
|
3
|
+
|
+
|
+
|
-
|
3
|
+
|
-
|
1
|
1
|
40
|
بیدکل
|
+
|
1
|
1
|
+
|
-
|
+
|
+
|
+
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
توضیح: علائم
(+) و (-) به ترتیب به معنی دارد و ندارد میباشد.
ردیفهای 35 تا
40 دارای کارگاههای آلومینیوم کاری و صافکاری و تعمیرگاه ماشین میباشند.
جدول 2ـ اطلاعات
مربوط به 40 روستای نمونه در استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان فارسان)
ردیف
|
نام روستا
|
انرژی مصرفی
سالیانه
|
امتیاز
کشاورزی
|
امتیاز مراکز
|
امتیاز اماکن
|
جمعیت شاغل
|
تعداد افراد
با سواد
|
تعداد خانوار
|
جمعیت
|
(KWH)
(E)
|
(A)
|
(IN)
|
(G)
|
(W)
|
(S)
|
(H)
|
(P)
|
1
|
دهنو سفلی
|
31512
|
0
|
0
|
40
|
62
|
101
|
21
|
157
|
2
|
دهنو علیا
|
216091
|
0
|
50
|
220
|
153
|
662
|
147
|
1118
|
3
|
نظر آباد
|
11889
|
0
|
0
|
40
|
12
|
66
|
9
|
85
|
4
|
امیر آباد
|
58837
|
420
|
50
|
120
|
88
|
233
|
49
|
354
|
5
|
خاور آباد
|
15110
|
40
|
0
|
60
|
30
|
63
|
12
|
104
|
6
|
دره بید
|
14470
|
100
|
0
|
20
|
21
|
49
|
12
|
97
|
7
|
نصیر آباد 1
|
30240
|
20
|
0
|
0
|
27
|
85
|
21
|
152
|
8
|
قلعه جانقلی
|
25529
|
40
|
0
|
0
|
26
|
47
|
17
|
126
|
9
|
ویس آباد
|
14440
|
40
|
0
|
20
|
24
|
49
|
12
|
80
|
10
|
شریف آباد
|
76900
|
20
|
50
|
120
|
71
|
256
|
61
|
354
|
11
|
حاجی ‘آباد
|
12900
|
160
|
0
|
40
|
21
|
50
|
11
|
98
|
12
|
نصیر آباد 2
|
23224
|
420
|
0
|
0
|
25
|
99
|
18
|
129
|
13
|
قلعه اقبالی
|
7880
|
60
|
0
|
0
|
21
|
20
|
7
|
38
|
14
|
فریدون آباد
|
53219
|
0
|
50
|
140
|
54
|
266
|
42
|
302
|
15
|
علی آباد
|
75527
|
0
|
0
|
100
|
93
|
199
|
63
|
447
|
16
|
امیرآباد
|
31940
|
0
|
0
|
80
|
35
|
108
|
24
|
201
|
17
|
غریب آباد
|
27150
|
0
|
0
|
40
|
27
|
79
|
23
|
197
|
18
|
صالح آباد
|
11217
|
0
|
0
|
80
|
11
|
39
|
10
|
80
|
19
|
قباد آباد
|
39174
|
0
|
0
|
60
|
39
|
18
|
26
|
118
|
20
|
گرد و سفلی
|
51496
|
0
|
100
|
160
|
56
|
190
|
44
|
276
|
21
|
قنبر سینی
|
37992
|
0
|
0
|
40
|
41
|
127
|
30
|
199
|
22
|
نعل اشکنان 1
|
19956
|
0
|
0
|
80
|
28
|
60
|
17
|
143
|
23
|
حمید آباد
|
3150
|
0
|
0
|
0
|
13
|
8
|
3
|
27
|
24
|
موسی آباد 1
|
2400
|
0
|
0
|
0
|
8
|
3
|
2
|
10
|
25
|
گردو علیا
|
45875
|
0
|
100
|
140
|
48
|
145
|
34
|
287
|
26
|
دره پیر
|
21872
|
0
|
0
|
40
|
28
|
60
|
17
|
165
|
27
|
سردار آباد
|
8357
|
0
|
0
|
20
|
17
|
25
|
7
|
78
|
28
|
مراد آباد
|
3227
|
0
|
0
|
20
|
13
|
8
|
3
|
19
|
29
|
علی شاه آباد
|
4850
|
0
|
0
|
20
|
14
|
12
|
4
|
49
|
30
|
نعل اشکنان 2
|
58290
|
0
|
50
|
100
|
55
|
185
|
43
|
225
|
31
|
سیلگاه
|
35780
|
0
|
0
|
60
|
83
|
114
|
27
|
204
|
32
|
قلعه علی
|
21302
|
0
|
0
|
40
|
29
|
74
|
18
|
125
|
33
|
غلام آباد
|
18750
|
0
|
50
|
100
|
24
|
56
|
16
|
100
|
34
|
موسی آباد 2
|
16750
|
0
|
0
|
20
|
27
|
65
|
14
|
84
|
35
|
چوبین
|
28879
|
20
|
100
|
180
|
30
|
79
|
19
|
111
|
36
|
عیسی آباد
|
568475
|
150
|
150
|
220
|
344
|
1400
|
318
|
2134
|
37
|
فیل آباد
|
1812290
|
400
|
350
|
340
|
916
|
3100
|
863
|
5126
|
38
|
گوجان
|
1814843
|
500
|
500
|
360
|
1045
|
3200
|
986
|
5273
|
39
|
ده چشمه
|
1742781
|
20
|
400
|
340
|
900
|
3000
|
805
|
5077
|
40
|
بیدکل
|
49700
|
20
|
50
|
160
|
163
|
50
|
38
|
310
|
توضیح: آمار و
اطلاعات جداول (1) و (2) با همکاری شبکه بهداشت و درمان شهرستان فارسان در سال 77
جمعآوری شده است.
توابع پیشنهادی میتوانند ترکیبی از
متغیرهای مستقل (بطور خطی و یا غیرخطی) باشند.
بطور مثال:
(2) E
= C + a1.1n (H) + a2.G+ a3.A+ a4.IN
(3) E
= C.P a1. Ha2. Sa3. Wa4
این مدلها را میتوان خطی نموده و با
بکارگیری تحلیل رگرسیون چند متغیره خطی ضرایب مدلها را تخمین زد. در این روابط (C) ثابت عددی توابع میباشد. ضرایب مدلها همراه
با ضریب همبستگی و خودهمبستگی در جدول (3) آورده شده است.
در این جدول (DEL) (-)| (+)| به ترتیب به معنی حذف، شرکت و عدم شرکت،
متغیرهای مستقل در حین مدلسازی میباشد. R.sq:
مجذور ضریب همبستگی، D: ضریب آماره
خودهمبستگی، Const: ثابت عددی و LN:
لگاریتم نپرین متغیرهای شرکتکننده در مدلسازی میباشند.
جدول 3ـ ضرایب
مدلها، ضریب همبستگی و خودهمبستگی
E
|
Const
|
A
|
IN
|
G
|
1n
(W)
|
1n
(s)
|
1n
(H)
|
1n
(P)
|
D
|
R.Sq
|
ردیف
|
+
|
133497-
|
DEL
|
4411
|
1492-
|
-
|
-
|
-
|
72245
|
68/2
|
929/0
|
1
|
+
|
134462-
|
DEL
|
4369
|
1412-
|
-
|
-
|
66066
|
-
|
58/2
|
927/0
|
2
|
+
|
27159-
|
DEL
|
4014
|
DEL
|
-
|
DEL
|
-
|
-
|
57/2
|
916/0
|
3
|
+
|
226197-
|
DEL
|
4334
|
36/1402-
|
80668
|
-
|
-
|
-
|
48/2
|
927/0
|
4
|
LN(E)
|
88/6
|
-
|
-
|
-
|
DEL
|
DEL
|
095/1
|
DEL
|
97/1
|
996/0
|
5
|
LN(E)
|
56/4
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
125/1
|
06/2
|
970/0
|
6
|
3ـ5ـ تجزیه
تحلیل مدلسازی مصرف انرژی برق روستایی
همانگونه که در توابع پیشنهادی ملاحظه
میشود چنین انتظار میرفته که عواملی همچون جمعیت روستا، میزان باسوادی افراد
روستا، تعداد شاغلین خانوارها، مراکز آموزشی، بهداشتی و واحدهای صنایع روستایی در
میزان مصرف انرژی سالانه روستاها تأثیر داشته باشد.
اما طبق محاسبات انجام شده در جدول
(3) که نتایج بخشی از آنها در پی آمده است. تأثیر نسبی خانوارهای روستایی در میزان
مصرف انرژی برق بیشتر از تمام متغیرهای انتخابی بوده است.
(4) 97/1=D 996/0= R2 095/1 H
972=E
(5) 06/2=D 97/0= R2 125/1 P
6/95=E
در این دو تابع،
ضرایب معنیدار بوده و آزمون T ضرایب، بزرگتر
از T جدول و آزمون F تابع، بزرگتر
از F جدول میباشد و آماره خودهمبستگی بین ضرایب وجود ندارد [9].
طبق روابط (4) و (5) میتوان مدل مصرف
انرژی برق مشترکین خانگی روستایی برحسب تعداد خانوار و جمعیت را این چنین فرض
نمود:
(6) EH=a0.Ha1 | EP=
a0.Pa1 | EH>EP
با اعمال ضریب
تجربی a (4/0< a < 2/0) با توجه
به تراکم اماکن و تأسیسات روستایی (کم، متوسط و زیاد به ترتیب 4/0، 3/0، 2/0 = a)،
میتوان روابط (6) را به مدل کلی مصرف انرژی برق سالانه اعم از خانگی و غیرخانگی
طبق رابطه (7) گسترش داد.
(7) EV=EH+a.EH=(1+a).EH
که در آن:
EH:
مصرف انرژی برق سالانه مشترکین خانگی روستایی،
EV:
مصرف کل انرژی برق سالانه روستایی (خانگی و غیرخانگی) میباشند. این رابطه قابلیت
توصیف ارقام آماری را داشته و قابل تعمیم برای سالهای آینده نیز میباشد.
لازم به ذکر این نکته میباشد که
ضرایب a0 و a1
در روابط (6) با توجه به بافت اجتماعی ـ اقتصادی هر منطقه
دارای مقادیر خاص خود میباشند.
6ـ نتیجهگیری
برقرسانی به مناطق روستایی نوعی
توسعه فیزیکی است که میتواند به عنوان یکی از زیرساختهای مهم، سهم بسیار
ارزندهای در پیشرفت روستاها ایفا کند و عاملی برای کاهش و یا عدم مهاجرت
روستائیان به مناطق غیرروستایی گردد.
در این مقاله با تجزیه و تحلیل عوامل
غیرالکتریکی در میزان مصرف انرژی برق در مناطق روستایی (یک شهرستان)، به این نتیجه
رسیدیم که تأثیر نسبی تعداد خانوارها بیشتر از سایر عوامل است. از آنجایی که
هرگونه برنامهریزی مستلزم پیشبینی است، با مدلهای ساخته شده میتوان به برآورد و
پیشبینی انرژی مصرفی مورد نیاز یک منطقه برحسب نرخ رشد جمعیت و تعداد خانوار
پرداخت و از آن در برنامهریزی سیستمهای توزیع انرژی ازجمله در طراحی و توسعه
بهینه شبکه برق روستایی برای آینده استفاده نمود.
مراجع
1ـ کاظمی، ح.
بطحایی، م. ـ ”برآورد تقاضای انرژی مناطق روستایی“، صفحات 45ـ32، سومین کنفرانس سراسری
شبکههای توزیع برق، شرکت برق منطقهای فارس، شیراز، اردیبهشت 1372.
2ـ جمال پور، 1.
”پیشبینی مصرف انرژی الکتریکی در شبکه توزیع نیروی برق استان چهارمحال و
بختیاری“، پایاننامه کارشناسی برق، صفحات 55ـ45، دانشکده صنعت آب و برق (شهید
عباسپور تهران)، کد ET-532، بهمن 1377.
3ـ دیگار، ژان
پیر ... . ـ ”ایران در قرن بیستم“، مهدوی، ع. صفحات 408 و 373، چاپ دوم، نشر
البرز، 1377.
4ـ ”کندوکاوی در
موقعیت توسعه روستایی“ ـ روزنامه کیهان، شماره 16270 صفحه 5، شنبه 27 تیرماه 1377.
5ـ ”توسعه“ ـ
روزنامه همشهری، شماره 1603 صفحه 7، شنبه 10 مرداد 1377.
6ـ رفیعپور، ف.
ـ ”جامعه روستایی و نیازهای آن“، صفحه 40، چاپ سوم، حیدری، 1374.
7ـ ”کارنامه
صنعت برق ایران در سال 77“ ـ معاونت منابع اطلاعات مدیریت، سازمان مدیریت توانیر،
وزارت نیرو، شرکت نیروچاپ، شهریور 1378.
8ـ کینر، پ.
گری، س. ”کتاب آموزشی spss
در محیط ویندوز“، منتظری، ع، چاپ اول، کانون نشر، خرداد 1377.
9ـ پنیدیک، ر.
روبنفیلید، د. ”الگوهای افتصادسنجی و پیشبینیهای اقتصادی“: امین کیانیان، م.
صفحه 230، چاپ اول، سمت، زمستان 1370.