بهبود فروشگاه

بهره وری سرمایه های بزرگ درسی اقتصادی از کلاس درس مهندسی

کلید واژه ها: بهره وری سرمایه - سرمایه های بزرگ - صاحبان سرمایه - اقتصاد ملی.

چکیده

این مقاله به اهمیت بهره وری سرمایه در سطح ملی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی با مفهومی سـاده و کاربردی پرداختـه اسـت. تـأکید مقالـه بـه چگونـگی نـگرش صاحبـان سـرمایه های بـزرگ بـه آن و سیاستهای کشور در قبال سرمایه است.

در دانشگاه وقتی درس انتقال حرارت را میخواندیم و استاد چگونگی راه های انتقـال حـرارت را تشریح میکرد، تأکید بسیاری بر روی انتقال حرارت از طریق تشعشع داشت و این تأکید همیشه فکـر من را به خود مشغول میکرد. چندی بعد که به بخش حــرارت از طریـق تشعشـع رسـیدیم، بـالاخره معمای فکریام حل شد. در آن روز درک کردم که در حالتهای انتقال حــرارت از طریـق جابجـایی، درصدی از حرارت منبع حرارتی انتقال داده میشود، ولی در حالت تشعشع درجه حرارت انتقال یافته معمولاً دارای توان دوم، سوم و چهارم درجه حرارت است و این انتقال حرارت تا مسافتهای زیادی اثرگذاری دارد و افت درجه حرارت بسیار ناچیز است. همچنیــن متوجـه شـدم اگر بخواهیـم از ایـن حرارت بهرهمند شویم میبایست منبع تولید حرارت که همان شعله و آتش اســت، در کنـار مـا قـرار گرفته و قابل رؤیت باشد. برای مثال، در کنار پاتیل فلز ذوب شده و یا در کنار شعله های آتــش کـوره و بخاری باشیم و یا اینکه در زیر نور آفتاب بدون ابر قرار بگیریم.

درک همة این مفاهیم علمی اثبات شده در کنار مباحث و پروژه های علمی میبایست با مصــادیق محیط نیز سازگار باشد وگرنه محدودة آن بسیار ناچیز خواهد بود. من این درک را به صحنــة اقتصـاد کشاندم و به فکر موضوع سرمایه و قدرت در اقتصاد افتادم. ســرمایه بـرای یـک شـخص حقیقـی یـا حقوقی چه نقشی میتواند داشته باشد؟ اثرات آن بــرای محیـط اطـراف آن چیسـت؟ و چگونـه ایـن سرمایه مولد میشود و منفعت حاصله را منتقل میکند؟ به نظر من رابطة بین سرمایه در یک جامعه بـا اطراف خود، همانند رابطة حرارت است. به این معنی که وقتی در یــک جـا سـرمایهای توسـط فـرد، دولت یا شرکت انباشت میشود، این سرمایه در آن محیط برای اطراف خود قانون انتقــال حـرارت را به صورت جابجایی خواهـد داشـت و از همـان قـانون حـرارت تبعیـت میکنـد. مـیزان سـوددهی و بهرهرساندن این سرمایه نیز به سیاستها، کنترلهــا و خصلتهـای صاحبـان سـرمایه بـر مـیگردد و همانند قانون حرارت میزان سوددهی و بهرهرساندن در فاصله های کمتر، بیشتر و بالطبع در فاصله های بیشتر، کمتر خواهد بود.

حال اگر بخواهیم سرمایه های انباشت شده از سوددهی بالا برخوردار شـوند و مـاهیتی تشعشـعی همانند انتقال حرارت پیدا کنند، باید فرهنگسازی شود و ویـژگیهـای لازم بـرای صاحبـان سـرمایه، مدیران و کلیه مجموعة هدایتی این سرمایه تعریف گردد و از اتلاف آن جلوگیری شود. بر این اساس اگر سرمایهداری و سرمایهداران میخواهند در نظام اقتصادی جامعهای ثمرهای بدهند، جامعه نـیز بـاید توجه لازم را برای میدان دادن به سرمایهداران و بخش خصوصی در برنامه های اقتصادی خــود لحـاظ کند. بدینرو، باید امکانات این نوع انتقال سود و بهرهدهی فراهم گردد و بــالاتر از همـه بـهرهدهی و بهره وری سـرمایه درک شـود و شـرایطی ایجـاد نشـود کـه سـرمایه موجـود باشـد ولـی هیچگونــه بهرهایبهجامعهودولتنرسدویابهعبارتیغیرتشعشعی عمل شود.

چگونه از اثرات تشعشعی سرمایه ها بهرهمند شویم؟ همانگونه که در بالا اشاره کردم، ایـن مسـئله ریشة فرهنگی دارد. در اولین حرکت باید بینش مدیران نسبت به سرمایه را اصلاح نمود. وقتی مجموعهای از واحدهای تولیدی را یــک مدیـر اجـرا میکنـد و تنـها بـه درصـدی از سـود دلخوش میکند و حتی به زیر بهره های بانکی نیز رضایت میدهد، چگونــه میتوانـد بـه فکـر پدیـده تشعشع بیافتد؟ بنابراین اقتصاد ما نمیتواند از چنین سرمایه هایی بهره وری لازم را داشته باشد. وقتی ما صاحب سرمایه های بالایی هستیم، نمیتوانیم آن را با یک سرمایه کم مقایســه کنیـم. هـر چه این سرمایه افزایش مییابد، ماهیت سوددهی آن از انتقال حرارت به تشعشع تبدیــل میشـود و از این طریق است که جامعة ما میتواند از ثمرات این حـرارت گرم شـود و چرخهـای اقتصـادی آن بـا سرعت لازم به حرکت در آید.

با اشاره به نکات پیش گفته، چنین نتیجه میگیریم:

نگرش ما به سرمایه باید تشعشعی باشد تــا بتوانیـم از بهره وری سـرمایه برخـوردار شـویم و اطراف خود را با چند برابر توان حرارتی گرما ببخشیم.

بینش مدیران ما میبایست اصلاح شودو صاحبان سرمایه تنها میتوانند با داشــتن مدیرانـی بـا نگرش یادشده به سرمایه، اعتبار لازم را در کنار سوددهی از سرمایة خویش کسب نمایند.

لازمة تغییر نگرش در صاحبـان سـرمایه و مدیـران، فرهنگسـازی اسـت. ایـن فرهنگسـازی میتواند بـا تعییـن اهـداف مشـخص، تدویـن راهـبرد و برنامـهریزی واقعبینانـه و در نـهایت بـا طراحییک سیستم ارزیابی عملکرد منطبق با اهداف تسریع شود.

ثمرات سرمایه در زمانی تشعشعی میشود کــه انسـانهای صـاحب فکـر کـه خـود منبعـی از حرارت هستند، این سرمایه ها را هدایت کنند.

نگاه کردن به سودآوری سرمایه به حالت تشعشعی، برای منــافع ملیمفیداسـت و همـة منـافع دیگر هم در آن تأمین خواهد شد. اگر در اقتصاد ملی معتقد به جذب سرمایه و سرمایهگذاری مردم و استواری ارکان اقتصادی بر پایة سرمایه هستیم، ضروری است که از مقولة سرمایه بجا و شایسته استفاده کنیم.

در خاتمه، باید اذعان داشت که اگر بهره وری سرمایه به صورت تشعشعی کسـب شـود، میتوانـد کمک کار اقتصادی یک جامعه باشد. در غیر این صورت مســئلة سـرمایهداری فقـط در محدوده هـای خانوادگی و برای تأمین منافع فردی و سودرســانی بـه عـدهای خـاص در خواهـد آمـد و ضررهـای جبرانناپذیری به اقتصاد ملی کشور وارد خواهد کرد.