hc8meifmdc|2010A6132836|BehboudFroshgahWebSite|tblnews|Text_News|0xfdff9a28030000006c18000001000100
بررسی منابع گوناگون گوناگون تامین مالی کارآفرینان کارآفرینان
مهدی بیگدلو
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران
bigdelou@noavar.com
چکیده
طیف گستردهای
از منابع تامین مالی در دسترس کارآفرینان قرار دارد و روش های گوناگونی برای طبقهبندی
آنها پیشنهاد شده است. این مقاله در نظر دارد تا با طبقهبندی منابع گوناگون مالی و
معرفی ابزارهای هر گروه به بررسی مزایا و معایب هر یک از آنها بپردازد و امکانپذیری
هر ابزار را در هر یک از مراحل توسعه طرحهای کارآفرینی مورد توجه قرار دهد . معرفی
این ابزارها زمینه های شناختی فراگیر از این منابع را برای کارآفرینان هموار میسازد
و آنان را با کلیه روشهای تامین مالی در گستره مراحل توسعه کسبوکار آشنا میسازد. این
مقاله در سه بخش تنظ یم شده است. در بخش نخست منابع گوناگون تامین مالی کارآفرینان
و ابزارهای مرتبط با آن معرفی شده است. در بخش دوم چگونگی بکارگیری هر یک از این منابع
و ابزارها در مراحل مختلف چرخه زندگی کسبوکارها بررسی میشودودرپایان مطالب ارائه شده
جمعبندی و نتیجهگیری میگردد. واژه های کلیدی : منابع تامین مالی، کارآفرینان، سرمایهگذاران
مخاطرهپذیر، فرشتگان کسبوکار، منابع غیررسمی ، تامین مالی از طریق بدهی، تامین مالی
از طریق سرمایه "حق مالی"، روشهای داخلی تامین مالی
مقدمه
به دست آوردن وجوه مورد نیاز برای راهاندازی کسبوکارها،
همیشه به عنوان یک چالش برای کارآفرینان مطرح بوده است. کارآفرینان موفق باید مهارت
به دست آوردن وجوه مورد نیاز را داشته باشند، فعالیتی که مستلزم صرف زمان و انرژی،
به مراتب بیش از آن چیزی است که بیشتر بنیانگذاران کسبوکارهای بالقوه میپندارند. فرایند
به دست آوردن وجوه موردنیاز، ممکن است ماه ها به طول بیانجامد و کارآفرینان را از حرفه
مدیریت کسبوکارها منصرف نماید. از سوی دیگر بدون تامین مالی کافی، کسبوکارهای کوچک
هرگز به موفقیت نخواهند رسید و مالکان آنها در دام یک دور باطل گرفتار م یشوند. کمبود
سرمایهگذاری یک عامل موثر در شکست بسیاری از کسبوکارهاست، با این وجود، به دلیل نرخ
بالای م رگ و میر کسبوکارهای کوچک جدید، موسسات مالی تمایل چندانی به قرض دادن یا سرمایهگذاری
در این طرحهای جدید ندارند. فقدان سرمایه آغاز به کار کافی، کسبوکار جدید را بریک شالوده
مالی ضعیف رها میسازد، که آن را مستعد شکست خواهد نمود. نامیده 2 یا سرمایه تزریقی
1 پولی که کارآفرینان برای شروع به کار کسبوکارهایشان نیاز دارند، پول بذرپاشی میشود.
این سرمایه کاملا همراه با ریسک است، چرا که سرمایهگذاران در کسبوکارهای جدید باید
برای امکانپذیری از دست دادن همه چیز، در
عوض شانس دستیابی به پاداش های چشمگیر آماده باشند. پاداش برای سرمایهگذاری در شرکتهای
نوپا، به شکل سودتقسیمی یا بهره - که پاداش سنتی برای سهام و بدهی است - نمیباشد. به
جای آن پاداش از افزایش ارزش شرکت ناشی میشود که میتواند شگفتانگیزو حیرتآور باشد.
1 "منابع تامین مالی کارآفرینان
برای بسیاری از کارآفرینان، منابع مطمئن مالی در دسترس
نیست . برای مثال بسیاری از کارآفرینان بهطور خودکار از برخی از منابع تامین مالی نظیر
بورس اوراق بهادار محروم هستند . از سوی دیگر برای در اختیار گرفتن برخی از انواع تامین
مالی همانند وامهای بلندمدت، نیز با مشکلات عدید های روبرو هستند، چراکه این شرکتها
خواه یا ناخواه با ریسک بالاتری روبرو هستند. طیف گستردهای از منابع تامین مالی، در
دسترس کارآفرینان قرار دارد و روش های گوناگونی برای طبقهبندی آنها پیشنهاد شده است.در
یک طبقهبندی از این منابع که در نما یه "1 "نشان داده شده است، دیکینز و
فریل Deakins" "2003| Freel ،& منابع تامین مالی شرکتهای
کارآفرینی را به دودسته دورنی وبرونی بخشبندی نمودهاند.
منبع تامین مالی
برونی درونی
منابع شخصی، سود انباشته
خویشاوندان،
دوستان
منابع جایگزین بدهی سهام
بازار سهام سرمایه
مخاطرهپذیر
اعتبار
تجاری
تامین مالی
بانکی
طرحهای
لیزینگ و
اجاره- خرید
سرمایهگذاری
مخاطرهپذیر غیررسمی،
فرشتگان کسبوکار
سرمایهگذاری
مخاطرهپذیر رسمی ،
شرکتهای سرمایهگذاری
مخاطرهپذیر
صندوقهای
سرمایهگذاری
مخاطرهپذیر دولتی-
منطقهای
نمایه "1 : "منابع تامین مالی شرکتهای کارآفرینی
از دیدگاه دیکینز و فریل "2003"
در گزارشی که توسط شرکت مالی امکو ارائه شده است، منابع
سرما یهای به سه دسته منابع سهام "حق مالی"، منابع
بدهی و دیگر منابع دستهبندی شده بودند
3 . در یک تقسیمبندی دیگر، کاردلو "1999| Cardullo "منابع مالی مرتبط با کارآفرینی را به دو دسته تقسیم نموده است : منابع
خصوصی یاغیررسمی و منابع سنتی یا رسمی . وی منابع غیررسمی را شامل منابع شخصی کارآفرین،
خویشاوندان و دوستان و فرشتگان کسب وکار، و منابع سنتی یا رسمی را دربرگیرنده منابع
دولتی، بانکهاو شرکتهای سرمایهگذاری مخاطرهپذیرمیداند. دراین مقاله با تلفیق تقسیمبندیهای
فوق، منابع به چهار دسته تقسیم شده است. این چهار دستهعبارتند از:
3/4 منابع غیررسمی "خصوصی" تامین مالی
3/4 تامین مالی از طریق بدهی
3/4 تامین مالی از طریق سرمایه "حق مالی "
3/4 روشهای داخلی تامین مالی
در ادامه هر یک ازاین منابع به گونهای تفصیلی مورد بحث
قرار خواهد گرفت.
1 -1 "منابع غیررسمی "خصوصی" تامین مالی
اولین منبعی که کارآفرینان جهت تامین وجوه موردنیاز برای
راهاندازی کسبوکارهایشان، به آن رجوع م یکنند، منابع خصوصی است. برای منابع خصوصی محاسبات
ریسک و بازده، به مانند دیگر گروه ها از اولویت نخست برخوردار نیست.
1-1-1 " منابع شخصی "پساندازهای شخصی"
نخستین جایی که یک کارآفرین در جستجوی پول به سراغ آن
م یرود، منابع مالی شخصی اوست . این منبع ارزانترین منبع وجوه در دسترس است . کارآفرینان
ظاهرا منافع خودکفایی را مشاهده نمودهاند، بهطوریکه رایجترین منبع تامین وجوه سرمایهای
که برای کسبوکارهای کوچک به کار م یرود، از محل صندوق شخصی کارآفرینان تامین میشود.
بنابر گزارش واحد آمارهای تجاری ایالات متحده 67 درصد از مالکان کسب وکارها، 4 شرکتهایشان
را بدون قرض کردن سرمایه راهاندازی کردهاند یا خریدهاند .
2-1-1 " دوستان و بستگان
پس از صرف وجوه شخصی، کارآفرین رو به دوستان و بستگانی
م یآورد که ممکن است تمایل داشته باشند تا در
طرح کسبوکار او سرمایهگذاری کنند. به دلیل روابط آنها
با کارآفرین، احتمال زیادی وجود دارد که این افراد سرمایهگذاری نمایند. معمولا آنها
صبورتر از دیگر سرمای هگذاران بیرونی هستند . با این وجود خطرهای اجتنابناپذیر نیز
در کمین سرمایهگذاریهای خانوادگی نشسته است . انتظارات غیرواقعگرایانه یا ریسکهای درست
درکنشده، بسیاری از دوستی ها را نابود کرده و بسیاری از اجتماعهای خانوادگی را ویران
نموده است . برای پرهیز از چنین مسائلی کارآفرینان باید صادقانه فرصت سرمایهگذاری و
ماهیت ریسک های مرتبط با آن را معرفی کنند تا در صورت شکست کسبوکار، دوستان واعضای
خانواده را با خود بیگانه نسازند.
2-1 "منابع تامین مالی از طریق بدهی
تامین مالی از طریق بدهی شامل وجوهی است که مالکان کسبوکارهای
کوچک قرض نمودهاند و باید به همراه بهره آنرا بازپرداخت کنند. تعداد بسیار کمی از کارآفرینان
از پس انداز کافی برای تامین مالی کامل هزینه های برای 5 آغاز به کار یک کسبوکار کوچک
برخوردار هستند . بسیاری از آنان به اشکالی از سرمایه ناشی از بدهی راهاندازی شرکتهای
خود متکی هستند . اگرچه وجوه قرض گرفته شده به کارآفرین این اجازه را می دهد که مالکیت
کامل شرکت را در اختیار داشته باشد، با این حال او باید بدهی ایجاد شده در ترازنامه
را تعهد نماید و به همین ترتیب آن مبلغ را به همراه بهره تعلق گرفته به آن، در زمان
آینده بازپرداخت نماید. به علاوه به دلیل اینکه معمولا اینگونه پنداشته میشود که کسبوکارهای
کوچک نسبت به مشتریان دیگر بانکها "شرکتهای سهامی ریسک و بازده – که ریسک
بالاتر بازده 6 بزرگ"، ریسک بیشتری را به همراه دارند، و با توجه به بده -بستان
بالاتری را ایجاب میکند – باید نرخ بهره بیشتری
را نیزپرداخت کنند. است. به دلیل 7 با این وجود هزینه های تامین مالی از طریق بدهی
اغلب پایین تر از تامین مالی از طریق حق مالی ریسک های بالاتر مرتبط با سرمایه گذاری
در شرکت های کوچک، سرمایه گذاران بازده بیشتری را نسبت به قرضدهندگان طلب میکنند. همچنین
برخلاف تامین مالی از طریق حق مالی، تامین مالی از طریق بدهی مستلزم این امرنیست که
کارآفرینان مالکیت خودشان را در شرکت رقیق کنند. کارآفرینی که در جستجوی تامین مالی
از طریق بدهی از یک موسسه وام دهی تجاری میپردازد، به سرعت با دامنهای گسترده از گزینه
های اعتباری روبرو میشود. تمامی این منابع سرمایه ناشی از بدهی، برای کارآفرین بطور
یکسان دارای مطلوبیت نیستند. بانکهای تجاری که عموما نخستین مکانهایی هستند که کارآفرینان
برای تهیه وجوه موردنیاز ابتدا به آنجا مراجعه می کنند، تنها یکی از راه های بسیار
تامین مالی هزینه های راهاندازی و رشد هستند. در ادامه دیگر منابع تامین مالی از طریق
بدهی نیز مرور شده و توض یحاتی در مورد آنها ارائه خواهد شد . لازم به نیز وجود دارد
8 یادآوری است که برخی دیگر از ابزارهای تامین مالی از طریق بدهی همانند استفاده کامل
از وام
که به دلیل کاربرد کمتراز ذکرآنها خودداری میشود.
تجاری بانکهای " 1-2-1
بانکهای تجاری مرکز ثقل بازار مالی هستند که بیشترین تعداد
و تنوع وام های کسبوکارهای کوچک را ارائه میکنند. مالکان کسبوکارها، بانکها را به عنوان
اولین قرض دهندگان مورد توجه قرار می دهند. مطالعات نشان میدهد که 85 درصد از وام های
کسبوکارهای موجود از بانکها تامین می شود. با این وجود وام گرفتن از بانکها مشکلات
خاص خود را داراست. بانکها گرایش دارند که در فعالیت های وام دهی خود محافظهکارانه
عمل کنند و ترجی ح میدهند تا وامهای خود را به کسبوکارهای کوچک در حال فعالیت اعطا
نمایند تا یک شرکت نوپای با ریسک بالا، چرا که چنانچه بانکی در وام دهی خود به یک شرکت
دچار اشتباه شود ترجیح می دهد که جریان نقدی کافی برای بازپرداخت وامش موجود باشد.
بانکها همچنین بر توانایی شرکت در ایجاد جریان نقدی مثبت تمرکز می کنند، چرا که آنها
می دانند که بازپرداخت وام آنها از این محل ناشی می شود. نخستین سوالی که در ذهن بیشتر
بانکداران هنگام ارزیابی طرح کسبوکار کارآفرینان نقش میبندد این است : "آیا این
کسبوکار قادر به ایجاد وجوه نقد کافی برای بازپرداخت وام هست؟" گرچه بانکها برای
تضمین وام هایشان بر وثیقه متکی هستند ولی آنچه بازپرداخت وام را در موعد مقرر تعهد
میکند جریان نقد کافی شرکت است . از سوی دیگر تهیه وثایق و راکد گذاردن آن نیز برای
یک شرکت هزینه های را در بردارد.
وام های کوتاهمدت
وامهای کوتاهمدت که برای کمتر از یکسال در نظر گرفته شده
اند، رایجترین نوع وامهای تجاری اعطاء شده به بنگاه های کوچک است. این وجوه نوعا برای
دوباره پرکردن حساب سرمایه در جریان برای تامین مالی خرید موجودی بیشتر، بالا بردن
برونداد "محصول"، تامین مالی فروش اعتباری و یا بهره گیری از تنزیل نقدی
بکار می رود. این وام هنگامی بازپرداخت میشود که موجودی یا حساب دریافتنی بهوجوه نقد
تبدیل شود.
وامهای میانمدت و بلندمدت
وامهای میانمدت و بلندمدت برای مدت یکسال یا بیشتر به
طول می انجامد و معمولا در افزایش سرما یه ثابت - یا رو به رشد - به کار می رود. بانکهای
تجاری این وام ها را برای آغاز به کار یک کسبوکار ، ساخت یک کارخانه، خرید املاک و
تجهیزات و تامین وجوه برای دیگر سرمایه گذاریهای بلندمدت اعطاء می کنند. بازپرداخت
وام معمولا ماهیانه یا فصلی تعیین میشود.
9 خطهای اعتباری
یک خط اعتباری به منظور حفظ جر یان نقدی مثبت، وجوه کوتاهمدتی
را به شرکت ارائه م یکند. سپس هنگامی که در مراحل بعد شرکت توانست مبالغ مورد نظر را
به دست آورد، ا ین وام بازپرداخت میگردد. بیشتر بانکهای تجاری یک خط اعتباری گردان
را ارائه میدهند، که یک مبلغ ثابت در دسترس قرار م یگیرد. هنگامی که مبالغ مورد استفاده
قرار م یگیرد خط اعتباری کاهش مییابد و زمانی که بازپرداخت انجام م یپذیرد، این خط
باز پر میگردد. یک مزیت خط اعتباری این است که تا زمان ی که وجوه بازپس گرفته نشود
بهره ای به آن تعلق نم یگیرد، در حالیکه در زمان نیاز جریان نقدی این خط فورا در دسترس
واقع میگردد.
10 اعتبارات اسنادی
اعتبار اسنادی میتواند در هنگام معامله با یک فروشنده
جدید که ممکن است از نظر اعتبار ی شرکت دارای تضمین کافی نباشد، بکار گرفته شود . در
چنین زمانی بانک میتواند با ارائه یک اعتبار اسنادی، پرداخت فروشنده را ضمانت نماید.
11 2-2-1 " قرضدهندگان مبتنی بر دارایی
- 12 قرضدهندگان مبتنی بر دارایی - غالبا بانکهای تجاری،
شرکتهای تجاری تامین مالی، قرض دهندگان ویژه این امکان را برای کسبوکارهای کوچک فراهم
می سازند تا وجوهی را از ط ریق گرو گذاردن داراییهای بعضا بیکار خود "حسابهای
دریافتنی، موجودیها، تجهیزات ثابت و... " قرض بگیرند. حتا شرکتهای غیرسودده که
صورتهای مالی آنها نمیتواند متصدیان وام را برای پرداخت وامهای رایج متقاعد کند، می
توانند وامهای مبتنی بر دارایی را دریافت کنند. چنین شرکتهایی که جریان نقدی ضعیف دارند
اما از لحاظ دارایی غنی هستند معمولا قادر خواهند بود تا از دارایی های نابهرهور خود
برای تامین مالی توسعه و یا عبور از بحران های نقدی، استفاده کند. آن 13 مبلغی که یک
کسبوکار کوچک میتواند از وامدهی مبتنی بر دارایی بدست آورد بستگی به نرخ پیشرفت دارد،
که عبارت است از درصد ارزش داراییای که قرض دهنده میخواهد از آ ن به عنوان پشتوانه
استفاده کند. نرخ پیشرفت به کیفیت داراییهایی گرو گذاشته شده بستگی دا رد. برای مثال
موجودیها یکی دارایی غیرنقدینه است "فروش آن دشوار است"، بنابراین نرخ پیشرفت
وامهای مبتنی بر موجودی پایین است که اغلب بین 10 تا 50 % قرار دارد. در مقابل وامهای
مبتنی بر حسابهای دریافتنی با کیفیت بالا ممکن است تا 85 % ارزش آنرا در بر گیرد.
14 برنامهریزی طبقه ای
نیز که از طریق آن شرکتها میتوانند موجودیهای خود را تامین
مالی نمایند، جنبه دیگری
از قرض مبتنی بردارایی محسوب میگردد. دراین شیوه موجودیها
برپایه اعتبار فروشنده تامین مالی میشوند.
تجاری اعتبار " 1-2-3
بدلیل آمادگی و در دسترس بودن، اعتبار تجاری یک منبع مهم
تامین مالی برای بسیاری از کارآفرینان محس وب میگردد. هنگامی که بانکها به دلیل ریسک
اعتباری بالا، ق رض دادن پول را به شرکتهای نوبنیاد رد میکنند، مالک معمولاً قادر خواهد
بود تا به سوی اعتبار تجاری به عنوان یک منبع سرمایهای رجوع کند . فروشندگان و عرضه
کنندگان معمولاً خرید مواد اولیه و قطعات مالک ان شرکتها را به مدت سی تا نود روز یا
بیشتر با نرخ بهره معین تامین مالی میکنند. تجهیزات عرضهکنندگان " 1-2-4 بیشتر
فروشندگان تجهیزات از طریق ارائه تسهیلات خرید، م الکان کسبوکارها را تشویق میکنند
تا تجهیزات مورد نیاز خود را از آنان خریداری کنند . این روش تامین مالی تا حدود زیادی
مشابه اعتبار تجاری است . معمولاً فروشندگان تجهیزات یک شرایط اعتباری منطقی را با
پرداخت منصفانه که در طول عمر تجهیزات بطورمتعادل تقسیط شده است، پیشنهاد میکنند.
این روش تامین مالی بهطور مداوم توسط آغازگران کسبوکارها
برای خرید تج هیزات و ماشینآلات بکار گرفته میشود. با این وجود مدیران شرکتهای کوچک
باید در استفاده از این نوع تسهیلات جانب احتیاط را پیش بگیرند چرا که بازپرداخت این
وام از سودهای آتی کسر خواهد شد.
5-2-1 " شرکتهای تامین مالی تجاری
شرکتهای تامین مالی تجاری انواع مشابه ی از وامهایی را
که بانکهای تجاری در اختیار قرار میگذارند، ارائه میدهند و معمولاً ریسک بیشتری را
نیز نسبت به رقیبان محافظهکارشان، در پر تفوی وامهایشان تقبل می کنند. ملاحضات اولیه
این شرکتها همانند بانکهای تجاری است. از آنجایی که شرکتهای تامین مالی ت جاری برای
وابسته هستند، نیاز چندانی به طرحریزی کامل مالی عملیاتهای آینده ، که بیشتر 15 پوشش
بیشتر زیانهایشان بر وثیقه بانکها آنرا انجام میدهند نخواهند داشت . با این وجود آنها
پیش از در اختیار گذاردن وام، ارزیابی کاملی را از موقعیت مالی شرکت به عمل میآورند.
شرکتهای تامین مالی تجاری معمولاَ گزینه های اعتباری بسیاری را به مانند بانکهای تجاری
پیشنهاد میکنند، با این وجود به دلیل اینکه وامهای آنها مقید به ریسک بیشتری است، شرکتهای
تامین مالی تجاری نرخ بهره بیشتری را نسبت به بانکهای تجاری طلب میکنند . در بسیاری
از مواردی که درخواست وام کارآفرینی از سوی بانکها رد میشود، آنها میتوانند وجوه مورد
نیاز خود از طریق یک شرکت تامین مالی تجاری بدست آورند.
پسانداز و وام مؤسسات " 1-2-6 16 "S&Ls"
مؤسسات وام و پسانداز در ارائه وامهایی برای داراییهای
واقعی تخصص دارند. علاوه بر نقش سنتی آنها در ارائه وامهای رهنی به خانه های شخصی،
مؤسسات وام و پسانداز تامین مالی را برای داراییهای تجاری و صنعتی نیز ارائه میکنند.
در یک وام نوعی تجاری یا صنعتی، مؤسسات وام و پسانداز تا 80 درصد از ارزش دارایی را
با برنامه زمانی بازپرداخت تا سیسال قرض خواهند داد.
کارگزاریها "1-2-7
در کشورهای پیشرفته،کارگزاریها نیز در زمره شرکتهای وامدهنده
جای میگیرند و بسیاری از آنها وامهایی را در نرخهای کمتر از نرخ بهره بانک ی به مشتریانشان
ارائه م یدهند. این وامهای حاشیهای نرخهای بهره کمتری دارند، چراکه از پشتیبانی وثیقه
هایی برخوردارند – سهام و اوراق قرضه موجود در پرتفول
یوی مشتری- که باکیفیت و باتوان نقدشوندگی بالا هستند. از این گذشته قرض گرفتن از ا
ینگونه کارگزاریها به مراتب آسانتر از بانکهاست. معمولا هنگامی که کارگزاران یک حساب
حقالعمل را باز م یکنند، یک خط اعتباری را برای مشتریانشان ایجاد میکنند. نرخ بهره
تعیین شده بستگی به نرخی دارد که کارگزار خود برا ی وام گرفتن آن مبالغ پرداخته است.
ضمن اینکه این نرخ نیزبطور ماهیانه دستخوش تغییراتی میگردد.
بیمه شرکتهای " 1-2-8
برای بسیاری از کارآفرینان، شرکتهای بیمه عمر میتوانند
منبع مهم دستیابی به سرمایه کسبوکار تلقی شوند . 18 شرکتهای بیمه دونوع اساسی وام را
ارائه میکنند. وامهای بیمهنامهای ووامهای رهنی وامهای بیمهنامهای اینگونه وامها بر
پایه مبالغ پولهایی که از طریق حق بیمه به بیمهنامه ها پرداخت میشود ، ایجاد شده است.
وامهای بیمهنامهای توسط بهترین نوع وثیقه ها تضمین میشوند "پول نقدی که مالک کسبوکار
قبلاً و از طریق حق بیمه پرداخته است". اساساً شرکت بیمه پول شخص کارآفرین را
به خود او قرض میدهد و به دلیل آنکه قاعدتا با هیچ ریسک نکولی مواجه نمیشود، این وامها
در نرخ بهره های مطلوب و یا حتی کمتراز آن ارائه میشوند.
وامهای رهنی
شرکتهای بیمه همچنین وامهای رهنی بلندمدتی را برای داراییهای
واقعی ایجاد نمودهاند . این نوع وامها بر پایه ارزش دارایی واقعی خریداری شده ، قرار
گرفتهاند. شرکتهای بیمه تا 75 یا 80 درصد از ارزش املاک و مستغلات را پوشش میدهند و
به شرکت اجازه میدهند تا جدول زمانی بازپرداخت بیش از بیستوپنج یا سی سال را بر عهده گیرد که این کار سبب میشود بازپرداختها
به گونهای مفرط بر جریان نقدی بنگاه تأثیر نامط لوب نگذارد.
اعتباری اتحادیه های " 1-2-9 20
اتحادیه های اعتباری و مؤسسات مالی غیرانتفاعی که تحت
مالکیت اعضای خود قرار دارند، شناختهشدهترین مؤسسات برای ارائه وامهای مصرفی و خودرو
به شمار میروند . با این وجود اکنون بسیاری از آنها خواهان آن هستند که وجوهی را برای
راهاندازی کسبوکارها به اعضای خود قرض دهند . این امر به ویژه از زمانی که بانکها وامهای
پرداختی به شرکتهای نوپای پرریسک را محدود نمودهاند، روبه افزایش گذاشته است. اتحادیه
های اعتباری وام خود را به هر شخصی ارائه نمی دهند، بلکه جهت واجدالشرایط شدن برای
دریافت وام، یک کارآفرین میبایستی به عضویت یک اتحادیه اعتباری د رآید. رویه وامدهی
در اتحادیه های اعتباری شباهت بسیاری به رویه های پرداخت وام در بانکها دارد، با این
تفاوت که اتحادیه های اعتباری تمایل دارند وامهای کوچکتری را پرداخت کنند.
قرضه اوراق " 1-2-10 21
اوراق قرضه غالباً به عنوان منبع شناخته شده تامین مالی
از طریق بدهی، برای شرکتهای بزرگ محسوب میش وند. تعداد کمی از مالکان کسبوکارهای کوچک
تشخیص دادهاند که میتوانند این منبع با ارزش سرمایه را بکار گیرند. گرچه کسبوکارهای
کوچکتر کاندیدای مناسبی برای صادر نمودن اوراق قرضه نیستند، با این وجود شمار رو به
رشدی از شرکتهای کوچک هنگامی که با پاسخ منفی بانکها یا دیگر قرض دهندگان مواجه میشوند،
اوراق قرضه را منبعی مناسب برای تامین وجوه مورد نیاز خود مییابند.
خصوصی جایگزینیهای " 1-2-11 22
بدهی جایگزینی خصوصی، که شامل فروش بدهی به یک یا تعداد
کمی از سرمایهگذاران ـ معمولاً شرکتهای بیمه یا صندوقهای بازنشستگی ـ است، پیوندی است
میان یک وام معمولی و اوراق قرضه ، چرا که بصورت بالذات یک اوراق قرضه محسوب میشود
اما شرایط آن بسته به نیازهای فردی قرض گیرن ده است به همان صورت که یک وام اینگونه
است. اوراق بهاداری که به جایگزینیهای خصوصی تبدیل شده است، چندین مزیت را نسبت به
وامهای عادی بانکی داراست. نخست اینکه آنها معمولاً نرخ بهره های ثابتی را طلب میکنند
در حالیکه نرخ بهره وامهای بانکی ممکن است "در سیستم پولی رقابتی" متغیر
باشد، دوم اینکه سررسید جایگزینیهای خصوصی، بلندمدتتر از بیشتر وامهای بانکی است. همچنین
جایگزینیهای خصوصی معمولاً محدودیتها و شرایط کمتری را بر قرض گیرنده تحمیل میکنند، و سرانجام از آنجایی که سرمایهگذران
خصوصی توانایی پذیرش ریسک بی شتری را نسبت به بانکها دارا هستند، معمولاً تمایل دارند
که معاملات مربوط به شرکتهای کوچک را تامین مالی کنند.
دولتی کمکهای " 1-2-12
در بسیاری از کشورها دولت های ملی و محلی برای کمک به
کارآفرینان در راهاندازی کسبوکارهای نوپا و یا در حال رشدشان، تسهیلاتی را با نرخ بهره
پائین یا بازپرداخت بلندمدت اعطاء میکنند . این کمکها معمولاً از طرف در ایالات متحده"
پرداخت میشود. بنا به مقتضیات 23 سازمانهای حمایتی از کسبوکارهای کوچک "نظیر SBA مکانی، در این بخش به سازمانها ونهادهای گوناگونی که در ایران ، گزینه هایی
از این نوع من ابع تامین مالی را در 24 اختیار کارآفرینان میگذارند، اشاره میشود
.
1 .صندوق حمایت از فرصتهای شغلی
2 .صندوق تعاون کشور
3 .دفترهمکاریهای ریاست جمهوری
4 .بانک کشاورزی
5 .سازمان همیاری اشتغال جهاد دانشگاهی
6 .سازمان صنایع کوچک
7 .مرکز تحقیقات گسترش "سازمان گسترش و نوسازی صنایع
ایران"
8 .شرکت شهرکهای صنعتی ایران
9 .سازمان ملی جوانان
10 .وزارت صنایع
3 -1 "منابع تامین مالی از طریق سرمایه "حق
مالی "
اتکاء صرف بر بدهی بانکی برای تامین مالی راه اندازی یا
رشد و توسعه شرکت، ممکن است مسائل و مشکلات اشاره 25 بیشماری را به وجود آورد . در
میان آشکارترین آنها م یتوان به تحمیل شدن عارضه کوتاه مدتگرایی داشت. سرمایه به دست
آمده از بدهی، سرمایه صبور و شکیبایی نیست، . مدت زمان وامهای آن به ندرت از 3 تا
5 سال فراتر میرود. به علاوه و شاید مهمتر از این، سرمایه ن اشی از بدهی، سرمایه متعهدی
نیست . همانگونه که پیشتر بحث شد، بدهی این امکان را دارد که در برابر داراییهای کسبوکار
یا داراییهای مالک تضمین شود و از سویی بازپرداختهای دورهای بهره "فرع وام"
و پرداخت نهایی اصل وام را ایجاب م ینماید. این عامل باعث میشود که در هنگام افت فروش یا دیگر فشارهایی که بر روی
سودآوری و به ویژه بر روی جریان نقدی وارد م یشود، شرکت در معرض تهدید قرار بگیرد
. در چنین موقعیتهایی که شرکت از بازپرداخت های بدهیاش ناتوان میشود، بانکها ممکن است
به عنوان آخرین راه چاره داراییها را به مالکیت خود درآورند و یا شرکت را مجبور به
تصفیه سازند "چرا که پس از دولت، بانک ها نخستین مدعیان بر روی دارای یهای شرکتهای
معسر هستند". به همین دلیل صاحبنظران توصیه میکنند که برای شرکت ها یا دستکم شرکتهای
با پتانسیل رشد بالا، سرمایه های ریسکی متعهد و صبور که بازده آن پس از موفقیت قریبالوقوع
شرکت حاصل میگردد، مناسبترین انتخاب خواهند بود. اینگونه منابع تامین مالی برای کسبوکارهای
جدید ایدهآل محسوب میشوند، چرا که ا ین منابع عمدتا بر چشمانداز آتی شرکت تمرکز میکنند،
در حالیکه بانکها اغلب عملکرد گذشته شرکت را به عنوان مع یار اصلی مدنظرقرار میدهند.
در تامین مالی سرمایه ای سرمایهگذار مالک شرکت م یشود. در این روش ضمن اینکه ریسک تقسیم
م یشود، عایدات بالقوه آن نیز تقسیم میگردد. شاید مهمترین مزیت تامین سرمایه از طریق
سهام این است که نباید همانند یک وام بازپرداخت شود، بلکه سرمایهگذار منتظر میماند
تا درصدی از عایدات آتی را به دست آورد . برخی از منابع رایج تامین سرمایه از طریق
سهام را در این بخش مرور میکنیم.
کسبوکار فرشتگان " 1-3-1 26
این مفهوم اساسا برای توصیف سرمایهگذارانی بهکار میرود
که سرمایه اولیه را برای شرکتهای پرریسک و در مرحله آغازین فراهم م یکنند. واژه فرشته
کسبوکار اکنون به سرمایهگذاران خصوصی که با پول خود پشتیبان شرکتهای کارآفرینانه هستند،
اطلاق م یشود. فرشتگان کسبوکار، افراد خصوصی با ثروت خالص بسیاری هستند که سرمایهگذاری
مستقیمی را در شرک تهایی که قیمتی برای آنها تعیین نشده است، انجام می دهند، در حالیکه
هیچ ارتباط خویشاوندی نیز با کارآفرین ندارند . تامین مالی از فرشتگان کسبوکار رایجتر
از آن است که بسیاری از کارآفرینان تصور میکنند. فرشتگان کسبوکار در اغلب موارد به
صورت محلی سرمایهگذاری میکنند. آنها همچنین در جستجوی فعالیتهایی هستند که درباره آن
تاحدودی چیزهایی را بدانند، و بیشتر انتظار دارند تا دانش، تجربه و انرژی شان را همانند
پولشان، در یک شرکت سرمایهگذاری کنند. فرشتگان کسبوکار شکاف تامین مالی موجود میان
سرمایه های به دست آمده از بنیانگذار، دوستان و خویشاوندان ، و مرحلهای که سرمایهگذاران
مخاطرهپذیر نهادی تمایل به سرمایهگذاری خواهند داشت را پر 27"3Fs
The" میکنند. به دلیل هزینه های معاملاتی بالا، صندوق های سرمایهگذاری
مخاطرهپذیر، دارای یک حداقل حجم سرمایهگذاری
هستند که نسبتا بالاست. به همین ترتیب آنها قادرند تنها تعداد محدودی از شرکت ها را
ارزیابی، سرمایهگذاری و نظارت کنند. "2000 Harrison
& Mason" در کنار همه اینها، درک این نکته مهم است که فرشتگان کسبوکار
صرفا از روی حس انساندوستی اقدام به سرمایهگذاری نمیکنند . آنها پیش از هر چیز در طول
عمر یک سرمایهگذاری، با سودسرمایهای برانگیخته میشوند، گرچه ممکن است از مشارکت داشتن
با یک کسب وکار جدید و یاری رساندن در پرورش نسل آتی کارآفرینان به "منافع روحی
و روانی" نیزدست یابند.
شرکاء " 1-3-2 28
یک کارآفرین میتواند برای گسترش سرم ایه کسبوکار پیشنهادی،
شریکی را انتخاب کنند . دو نوع اساسی از 29 شرکاء وجود دارند: 1 "شرکای عمومی
30 ، که شخصا مسئول بدهی های کسبوکار هستند و 2 "شرکای محدود ، که مسئولیت محدود
آنها، دارای یهایشان را از ادعای اعتباردهندگان شرکت محفوظ م یدارد. هنگامی که کارآفرینان
سهام کسبوکارشان را واگذار میکنند "از طریق هر سازوکاری" ، ریسک از دست دادن
کنترل بر آن را نیز میپذیرند. همانگونه که مالکیت آنها بر شرکت بیشتر رقیق م یشود،
احتمال از دست رفتن کنترل بر جهتگیریها و فرایند کل تصمیمگیریهای آتی آنها، افزایش
مییابد.
3-3-1 " شرکتهای سهامی بزرگ
شرکتهای سهامی بسیار بزرگ "همانند IBM و Intel ،" به تازگی به حیطه تامین مالی شرکت های کوچک
وارد شدهاند. تعداد زیادی از شرکت های بزرگ در سراسر دنیا، صندوق های سرمایهگذاری مخاطرهپذیرشان
را برای با رشد 31 تامین مالی پروژه هایی همراه کسبوکارهای کوچک ایجاد نمودهاند. به
عنوان مثال دو شرکت کوچک شتابان، در تکنولوژی چندرسانه ای، تقریبا به طور کامل توسط
شرکت های بزرگ الکترونیک ژاپنی و آمریکایی تامین مالی شدهاند. هدف از این سرمایهگذاری،
بیشتر پیگیری اهداف استراتژیک شرکت "نظیر دستیابی به تکنولوژی جدید" است،
تا اینکه صرفا دستیابی به منافع مالی حاصل از آن مدنظرباشد. مخاطرهپذیر سرمایهگذاری
شرکتهای " 1-3-4 32 شرکتهای سرمایهگذاری مخاطرهپذیر در قبال سهام یک شرکت، سرمایه
مورد نیاز آن را فراهم میسازند. شرکتهای سرمایهگذاری مخاطرهپذیر، شرکتهای خصوصی و سودطلبی
هستند که سرمایه هایشان را در فعالیتهای پرخطر یا نوپا سرمایهگذاری مینمایند . این
نوع سرمایهگذاری میتواند سرمایهگذاری مالی در شرکتهایی تعریف شود که هنوز قیمتی برای
آنها تعیین نشده است و دارای پتانسیل رشد قابل توجهی میباشند .