ارتباط فعالیت فیزیکی و تماشای تلویزیون در اوقات فراغت با عوامل خطرساز قلبی در زنان شاغل و خانه دار

تعداد بازدید : 68

6/3/2023

ارتباط فعالیت فیزیکی و تماشای تلویزیون در اوقات فراغت با عوامل خطرساز قلبی در زنان شاغل و خانه دار

مرضیه سعیدی *

چکیده:

سابقه و هدف: یکی از عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی بخصوص بیماری عروق کرونر و آترواسکلروزیس بی تحرکی است. تماشای تلویزیون به عنوان یک رفتار غیرفعالانه و شاخص بی‌تحرکی با چاقی و عوامل خطرساز قلبی مرتبط است. در این مطالعه ارتباط میزان فعالیت فیزیکی و تماشای تلویزیون و عوامل خطرساز آترواسکلروزیس در زنان شاغل و خانه‌دار بررسی و مقایسه شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی که بر اساس اطلاعات فاز اول برنامه قلب سالم اصفهان در سال 80-1379 صورت گرفته است، به روش تصادفی خوشه‌ای تعداد6391 زن از سه شهر اصفهان، نجف آباد و اراک انتخاب شدند و در دو گروه شاغل و خانه‌دار قرار گرفتند. به‌کمک پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه فعالیت فیزیکی بک اطلاعات لازم جمع‌آوری شد. میزان فعالیت فیزیکی با در نظر گرفتن مدت و شدت فعالیت بر حسب مت- دقیقه در هفته و مدت تماشای تلویزیون برحسب‌دقیقه درهفته درنظرگرفته‌شد. محیط‌شکم، قد، وزن، فشارخون و آزمایش‌خون برای‌تعیین‌قند و چربی‌های خون اندازه‌گیری و ثبت‌شد. برای آنالیز آماری از آزمون‌های تی، کای‌دو، رگرسیون چندگانه و لجستیک استفاده شد.

یافته‌ها: تعداد افراد در دو گروه شاغل و خانه‌دار به ترتیب 361 و6030 نفر بود. میانگین فعالیت فیزیکی اوقات فراغت
(LTPA) در دوگروه فوق به‌ترتیب00/562± 22/387 و 92/402±76/201 مت-دقیقه درهفته(001/0p=) و میانگین مدت تماشای تلویزیون(TVW) در دوگروه به‌ترتیب 54/82± 4/128 و 90/104± 64/141 دقیقه درهفته بود(005/0p=). نسبت شانس(OR) در افراد چاق (1/36³ BMI )برای تماشای تلویزیون 001/1 (003/0p=) و برای فعالیت فیزیکی اوقات فراغت 9999/0 (382/0p=) بود. در زنان خانه دار LTPA با تری‌گلیسرید ارتباط معنادار منفی داشت(02/0 p= و 03/0- ? =).TVW با BMI ارتباط معنادار مثبت (002/0 p= و 04/0 ? =) و با LDL-کلسترول ارتباط منفی معنی داری داشت
(03/0p= و 02/0- ? =). در زنان شاغل هیچ ارتباطی بین دو متغیر مذکور و عوامل خطرساز دیده نشد.

بحث: با توجه به پایین بودن میانگین LTPA در زنان به‌خصوص زنان خانه‌دار و ارتباط منفی آن بویژه باTG، انجام فعالیت فیزیکی در اوقات فراغت و افزایش میزان آن مخصوصاً در زنان خانه دار توصیه می شود. همچنین با توجه به بالابودن میانگین مدت تماشای تلویزیون در زنان خانه‌دار نسبت به شاغل و ارتباط مثبت آن با BMI،کاهش مدت تماشای تلویزیون در کنترل چاقی به‌ویژه در زنان خانه دار مؤثر است. « دریافت: 26/8/82 پذیرش: زمستان 1383»

کلیدواژه‌ها: فعالیت فیزیکی اوقات فراغت، تماشای تلویزیون، عوامل خطرساز قلبی عروقی.

* فیزیو تراپیست و کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان.

*عهده دار مکاتبات: اصفهان، میدان جمهوری اسلامی، خیابان خرم، مرکز درمانی تحقیقاتی حضرت صدیقه طاهره^(س)،مرکز تحقیقات قلب و

عروق، صندوق پستی: 1148-81465، تلفن: 3359797- 0311 نمابر: 3373435- 0311 crc@mui.ac.ir E-mail:

مقدمه:

با توجه به بیشتر بودن میزان مرگ و میر ناشی
از بیماری‌های قلبی‌عروقی(CVD) در کشورهای درحال توسعه نسبت به کشورهای پیشرفته، بیماری‌های غیر واگیر از جمله CVD از اولویت‌های بهداشتی این قبیل کشورها می‌باشد(1). بر اساس مطالعات قبلی شیوع بیماری‌های عروق کرونر در اصفهان 4/19درصد می‌باشد که این رقم در زنان 9/21درصد است(2). بر اساس مطالعات انجام‌شده در اصفهان، بیش از 75درصد مردم اصفهان حداقل یکی از عوامل خطر CVD را دارند(3). یکی از عوامل خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی بی‌تحرکی است(4). آنچه که می‌تواند این بی‌تحرکی را توجیه‌کند، شیوه زندگی غلط و پیشرفت تمدن و ماشینی شدن زندگی است؛ چرا که در گذشته زنان حتی برای انجام کارهای خانه بیشتر از نیروی بدنی خود استفاده می‌کردند و امروزه نه‌تنها زیاد فعال نیستند، بلکه با داشتن تغذیه غلط تعادل بین انرژی دریافتی و مصرفی آن‌ها بر هم خورده و باعث بروز بیماری‌هایی همچون چاقی، فشار خون، دیابت و بیماری‌های قلبی‌عروقی شده است. مطالعات انجام‌شده در سایر کشورها نشان‌داده که فعالیت فیزیکی در کاهش چاقی و بهبود متابولیسم گلوکز و فشار خون و چربی‌ها و همچنین کاهش مرگ و میر کلی و بیماری‌های قلبی‌عروقی مؤثر بوده است(17-5). این در حالی‌است که بیش از 70درصد زنان در اصفهان در اوقات فراغت فعالیت فیزیکی کافی ندارند. از سوی دیگر رفتارهای غیرفعالانه مانند تماشای تلویزیون و کار با کامپیوتر در بین آن‌ها بسیار شایع شده است و جای سرگرمی‌هایی مثل بازی با بچه‌ها، پیاده‌روی و... را گرفته است و این عادت را به فرزندان خود نیز آموزش می‌دهند. براساس مطالعات انجام‌شده تماشای تلویزیون یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بی‌تحرکی است که با چاقی و عوامل خطر CVD مرتبط است(21-18). مطالعات نشان‌داده که می‌توان با پیشگیری از رفتارهای غیرفعال شیوع عوامل خطرساز قلبی عروقی و چاقی را کاهش داد(28-22). در این خصوص برخی از محققان معتقدند اصلاح شیوه زندگی و افزایش مصرف انرژی در محیط کار می‌تواند در کاهش چاقی مؤثر باشد(31-29). برخی از مطالعات
نشان داده‌اند که فعالیت فیزیکی محیط کار با کاهش وزن ارتباط داشته است(31و32). از طرفی برخی دیگر نشان داده‌اند که بروز پرفشاری خون، چاقی و اضافه وزن با سختی کار فقط در مردان مرتبط بوده و در زنان ارتباط نداشته است(33) و نیز برخی از مطالعات هم به این نتیجه رسیده‌اند که تنها فعالیت فیزیکی اوقات فراغت با چاقی و اضافه‌وزن ارتباط دارد و بین فعالیت فیزیکی در محیط کار با چاقی
و اضافه‌وزن چنین ارتباطی وجود نداشته است. با توجه به شیوع بالای این بیماری‌ها و عوارض
آن‌ها در زنان و با توجه به اینکه در ایران
در این زمینه مطالعات کمی انجام شده، به نظر می‌رسد شاغل‌بودن یا نبودن زنان در این ارتباط بی‌تأثیر نباشد؛ لذا در این مطالعه ارتباط فعالیت فیزیکی و تماشای تلویزیون در اوقات فراغت با عوامل خطر CVD در زنان شاغل و خانه دار بررسی شده است.

مواد و روش‌ها:

این مطالعه مقطعی بر اساس مرحله اول برنامه قلب سالم اصفهان(34) در استان‌های اصفهان و مرکزی در سال 1379 انجام شد. ابتدا جامعه مورد مطالعه
(اصفهان، نجف‌آباد و اراک) به دو طبقه شهر و روستا تقسیم شد و25 خوشه از اصفهان، 15 خوشه از نجف‌آباد و 23 خوشه از اراک به طور تصادفی انتخاب شد از این خوشه‌ها 5 تا 10درصد خانوارها به‌طور تصادفی و از هر خانوار یک نفر انتخاب شد و نمونه‌ها در دو گروه زن و مرد با نسبت مساوی قرارگرفتند. سپس گروه زنان مورد مطالعه قرار گرفتند که به دو زیر گروه خانه‌دار و شاغل تقسیم‌بندی شدند. معیار ورود به مطالعه افرادی بودند که حداقل 19سال سن داشتند و به بیماری‌های خونریزی‌دهنده و عقب‌ماندگی ذهنی مبتلا نبودند، تابعیت آن‌ها ایرانی بوده و حداقل 6 ماه در یکی از شهرستان‌های مورد مطالعه زندگی می‌کرده‌اند. مصرف سیگار، وضعیت منوپوز و اطلاعات دموگرافیک آن‌ها از طریق پرسشنامه ثبت شد. روایی و اعتبار پرسشنامه توسط 2 مطالعه آزمایشی تعیین و مورد تأیید مرکز مطالعه و توسعه آموزش پزشکی قرار گرفت. در ضمن زنان باردار و افرادی‌که از داروهای کاهنده فشار خون و یا کاهنده چربی خون استفاده می‌کردند، از مطالعه حذف شدند. فعالیت فیزیکی اوقات فراغت به وسیله پرسشنامه Baecke
(35) و با روش مصاحبه بر حسب مت- دقیقه در هفته که مقیاسی است که هم شدت و هم مدت فعالیت را در بر می‌گیرد، با ضرب مدت‌زمان اختصاص‌داده‌شده در هفته به فعالیت فیزیکی و ورزش در اوقات فراغت، در شدت فعالیت برحسب مت(یک مت معادل مصرف 5/3 میلی‌لیتر اکسیژن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه می‌باشد) اندازه‌گیری شد. مدت تماشای تلویزیون بر حسب دقیقه در هفته در نظر گرفته شد.(4و36). آزمایش‌های لازم برای تعیین چربی‌ها و قند خون با دعوت افراد و مراجعه آن‌ها به پایگاه‌ها انجام گردید. میزان کلسترول توتال (T.cho)، تری‌گلیسرید (TG)، HDL-کلسترول (HDL-C) و LDL-کلسترول تعیین شد. میزان T.cho و TG با روش آنزیمی توسط دستگاه اتوآنالایزر Elan 2000 و HDL-C به روش آنزیمی مشابه T.cho با روش رسوب هپارین-منگنز تعیین‌گردید(37). LDL-کلسترول با فرمول Friedewald (38) وقتی TG کمتر یا مساوی 400 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر بود و وقتیTG بیش از 400 بود، LDL-کلسترول با کیت مخصوص تعیین گردید.

قندخون افراد در حالت ناشتا توسط روش آنزیمی گلوکزاکسیداز تعیین شد. بر اساس استاندارد WHO کسانی که سابقه مصرف داروی کاهنده قند خون داشتند و بر اساس معیارهای انجمن دیابت امریکا قند خون ناشتای (FBS) مساوی یا بیشتر 126 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر و یا مصرف‌کنندگان داروی کاهنده قند خون، دیابتی محسوب شدند(39). کلیه آزمایش‌های افراد از سه شهرستان به آزمایشگاه مرکزی پروژه در مرکز تحقیقات قلب و عروق ارسال شد. این آزمایشگاه معیارهای آزمایشگاه مرکزی وزارت بهداشت و درمان را دارد و با دانشگاه St Rafael و بروکسل، بلژیک کنترل کیفی می‌گردد(34). وزن و قد افراد توسط فرد آموزش‌دیده بدون کفش و با یک لباس سبک و نازک اندازه‌گیری‌شد. شاخص توده بدنیBMI)) برحسب کیلوگرم بر مترمربع با تقسیم وزن بر مجذور قد تعیین گردید(40). همچنین محیط شکم و لگن افراد در حالت ایستاده از روی یک لباس نازک اندازه‌‌گیری شد، به‌طوری‌که محیط شکم در قسمت وسط پایین‌ترین دنده و بالاترین قسمت لگن خاصره و محیط لگن در ناحیه استخوان فمور اندازه‌گیری شد و سپس نسبت محیط شکم به محیط لگن محاسبه‌گردید(41). اندازه‌گیری فشارخون توسط پزشکان آموزش‌دیده بر طبق معیارهای استاندارد(42) اندازه‌گیری شد. این افراد به مدت یک هفته جهت یادگیری نحوه استفاده از اسفیگمومانومتر و چگونگی اندازه‌گیری فشارخون در حال نشسته آموزش دیدند. فشارخون پس از 5 دقیقه استراحت فرد در دو نوبت از دست راست گرفته‌شد و میانگین آن به‌عنوان فشارخون فرد یادداشت گردید. طبق تعریف WHO افراد دارای فشارخون سیستول بیشتر یا مساوی 140میلی‌متر جیوه و یا فشار خون دیاستول بیشتر یا مساوی 90 یا مصرف‌کنندگان داروی کاهنده فشارخون، افراد مبتلا به فشارخون در نظر گرفته شدند (42). سؤالات مربوط به اطلاعات دموگرافیک توسط پرسشگران آموزش‌دیده در درب منازل و سؤالات شرح حال و معاینات در پایگاه اجرایی طرح توسط پزشکان آموزش‌دیده انجام شد(34). کلیه اطلاعات پرسشنامه‌ها در پایگاه مرکزی طرح و توسط کمیته پایش بررسی ‌گردید (34).

داده‌های به‌دست‌آمده در سطح 05/0< P تحلیل شد. برای مقایسه متغیرهای طبقه‌بندی‌شده از آزمون کای‌دو و برای مقایسه سایر متغیرها از آزمون تی استفاده شد. برای بررسی ارتباط فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون با عوامل خطر از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده شد که در این مدل متغیرهای مخدوش‌کننده مثل مصرف سیگار، سن، تحصیلات، درآمد سرانه و وضعیت منوپوز به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد تا اثر دو متغیر اصلی(فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون) به صورت خالص از سایر متغیرها ومستقل از هم به‌دست آید و برای بررسی تأثیر فعالیت فیزیکی و مدت تماشای تلویزیون در چاقی از آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شد.

یافته‌ها:

تعداد 6391 نفر زن از سه شهر اصفهان، نجف آباد و اراک مورد مطالعه قرار گرفتند که 6030 نفر خانه‌دار یا بازنشسته و 361نفر شاغل بودند. اثر متغیرهای سن، درآمد سرانه، سال‌های تحصیل، مصرف سیگار، وضعیت منوپوز و مصرف استروژن برای دو گروه با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه حذف شد. میانگین فعالیت فیزیکی اوقات فراغت در کل 15/98±35/52 دقیقه درهفته بود. در گروه زنان شاغل و خانه‌دار این مقدار به‌ترتیب برابر 99/126±99/91 و64/95±98/49 دقیقه درهفته بودکه تفاوت‌معناداری داشت(00/0=P).

مدت‌زمان تماشای تلویزیون در کل جمعیت برابر 77/103±87/140 بود و در دو گروه زنان شاغل
و خانه‌دار به‌ترتیب برابر 54/82 ± 44/128 و
90/104 ± 64/141 بود (005/0=P) (جدول 2).
9/70درصد زنان خانه‌دار اصلا" فعالیت بدنی اوقات

جدول1 - مشخصات جمعیت مورد مطالعه به تفکیک گروه در زنان خانه‌دار، شاغل و کل زنان.

متغیر	کل زنان(6391n= ) mean±SD	خانه‌دار(6030n= ) mean±SD	شاغل(361n= ) mean±SD	P*
سن(سال)	57/14 ± 80/38	77/14±05/39	87/9±59/34	000/0
کلسترول(mg/dl)	80/54±49/202	32/55±95/202	52/44±65/194	001/0
LDL- کلسترول(mg/dl)	76/41±03/122	98/41±28/122	38/37±85/117	041/0
HDL- کلسترول(mg/dl)	42/13±48/48	60/13±49/48	00/10±35/48	806/0
تری گلیسرید(mg/dl)	93/99±92/161	84/100±98/162	34/81±08/144	000/0
FBS(mg/dl)	33/29± 58/81	28/28±68/81	08/43±87/79	043/0
فشار خون سیستول(mmHg)	3 9/16± 75/111	96/16±87/11	32/16±01/110	04/0
فشار خون دیاستول(mmHg)	28/10± 72/73	40/10±72/73	80/11±78/73	92/0
BMI	92/5±74/26	97/5± 78/26	88/4±15/26	020/0
دور کمر(cm)	17/14±61/92	26/14±74/92	51/12±37/90	001/0
سال‌های تحصیل	78/4±55/5	61/42513/5	93/4±45/10	000/0
درآمد سرانه(هزار تومان در ماه)	58/17±61/15	56/17±26/15	94/16±30/21	000/0
منوپوز(%)	15%	6/15%	2/5%	00/0
استروژن(%)	1%	1%	4/1%	40/0
مصرف سیگار(%)	4/1%	3/1%	7/1%	55/0

P. Value*

فراغت نداشتند و 80درصد آنان کمتر از 1 ساعت در هفته فعالیت بدنی در اوقات فراغت داشتند. 54درصد زنان شاغل اصلا" فعالیت بدنی اوقات فراغت نداشتند و 60درصد آنان کمتر از 1 ساعت در هفته فعالیت بدنی در اوقات فراغت داشتند.1/68درصد زنان خانه‌دار و 9/68 درصد زنان شاغل بیش از 1 ساعت در هفته تلویزیون تماشا می‌کردند.20 درصد زنان خانه‌دار و 10درصد زنان شاغل بیش از 3 ساعت در هفته تلویزیون تماشا می‌کردند. در کل، فعالیت فیزیکی اوقات فراغت تنها با تری‌گلیسرید ارتباط معنادار منفی داشت (03/0=P و 02/0-?=) و با سایر متغیرها ارتباط معنادار نبود. مدت تماشای تلویزیون با BMI ارتباط معنادار مثبت داشت
(001/0=p و 43/0?=)، ولی با LDL ارتباط منفی معنادار داشت(04/0=P و 009/0?=)(جدول 3). در زنان خانه‌دار فعالیت فیزیکی اوقات فراغت با تری‌گلیسرید ارتباط معنادار منفی داشت(02/0 =P و 03/0-?=)، ولی با سایر عوامل خطر ارتباطی نداشت. همچنین مدت تماشای تلویزیون در این گروه با BMI ارتباط معنادار مثبت نشان‌داد(002/0 =P و 04/0?=)، ولی با LDL – کلسترول ارتباط معنادار منفی داشت

جدول2- فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون در دو گروه زنان خانه‌دار و شاغل.

متغیر

کل

mean±SD

خانه دار

mean±SD

شاغل

mean±SD

P^*

فعالیت فیزیکی اوقات فراغت(دقیقه در هفته)

15/98±35/52

64/95±98/49

99/126±99/91

000/0

فعالیت فیزیکی اوقات فراغت (مت دقیقه در هفته)

69/415±24/212

92/402±76/201

95/561±22/387

000/0

تماشای تلویزیون

(دقیقه در هفته)

77/103±87/140

90/104±64/141

54/82±44/128

005 /0

P. Value*

جدول3 –ارتباط فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون با عوامل خطر آترواسکلروزیس (آنالیز رگرسیون چند گانه).

فعالیت فیزیکی اوقات فراغت							تماشای تلویزیون
متغیر وابسته	ارتباط	خطای استاندارد	ضریب رگرسیون	ضریب تعیین مدل	P^*	ارتباط	خطای استاندارد	ضریب رگرسیون	P^*
BMI	54/2	000/0	018/0	056/0	188/0	40/2	00/0	43/0	001/0
دور کمر(cm)	59/2-	000/0	07/0-	099/0	570/0	01/0-	70/6	005/0	702/0
کلسترول(mg/dl)	64/1-	002/0	012/0-	141/0	344/0	57/7-	58/3 -	012/0-	593/0
تری گلیسرید (mg/dl)	98/6-	003/0	029/0-	103/0	031/0	00/0	120/1	001/0	369/0
HDL- کلسترول (mg/dl)	89/1-	000/0	006/0	002/0	670/0	48/2-	230/1	026/0-	942/0
LDL- کلسترول (mg/dl)	07/7-	001/0	001/0-	116/0	959/0	93/3	045/1-	009/0-	049/0
FBS(mg/dl)	85/3	001/0	006/0	025/0	695/0	01/0	525/2-	022/0	502/0
فشار خون سیستول (mmHg)	40/5-	001/0	013/0	162/0	317/0	02/0	566/3	03/0	094/0
فشارخون دیاستول (mmHg)	508/5	000/0	022/0	096/0	113/0	00/0	609/9	009/0	485/0

P. Value*

جدول 4- ارتباط فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون با عوامل خطر آترواسکلروزیس در زنان خانه‌دار و شاغل(آنالیز رگرسیون چندگانه).

)فعالیت فیزیکی اوقات فراغت( )تماشای تلویزیون(

متغیر وابسته	شغل	ارتباط	خطای استاندارد	ضریب رگرسیون	P*	ضریب تعیین‌مدل	ارتباط	خطای استاندارد	ضریب رگرسیون	P*
BMI	خانه دار	66/3	00/0	025/0	07/0	054/0	31/2	001/0	041/0	002/0
	شاغل	17/4-	00/0	048/0-	372/0	111/0	06/4	003/0	06/0	244/0
دورکمرcm	خانه دار	50/4	000/0	001/0	927/0	097/0	21/4	002/0	003/0	815/0
	شاغل	76/1-	001/0	081/0-	129/0	148/0	75/2-	009/0	017/0-	750/0
کلسترول	خانه دار	90/1-	002/0	014/0-	309/0	142/0	20/5-	007/0	010/0-	450/0
(mg/dl)	شاغل	470/3	004/0	000/0	994/0	092/0	31/3	032/0	055/0	308/0
تری‌گلیسرید	خانه دار	59/7-	003/0	03/0-	029/0	119/0	91/8	013/0	009/0	488/0
(mg/dl)	شاغل	25/5-	008/0	004/0-	947/0	036/0	24/4	059/0	039/0	474/0
HDLکلسترول	خانه دار	27/1	000/0	004/0	791/0	002/0	67/2	002/0	002/0	879/0
(mg/dl)	شاغل	42/8	001/0	049/0	407/0	008/0-	76/6-	008/0	050/0-	385/0
LDL کلسترول	خانه دار	84/1-	001/0	002/0-	900/0	101/0	14/1-	005/0	029/0-	035/0
(mg/dl)	شاغل	46/3	004/0	001/0	993/0	110/0	06/2	029/0	041/0	482/0
FBS	خانه دار	81/6-	001/0	01/0-	495/0	028/0	14/3-	004/0	012/0-	390/0
(mg/dl)	شاغل	80/7	004/0	102/0	081/0	005/0	32/1	033/0	023/0-	692/0
فشارخون سیستول (MmHg)	خانه دار	4/74	001/0	011/0	411/0	165/0	97/3	002/0	025/0	068/0
فشارخون سیستول (MmHg)	شاغل	401/1	002/0	049/0	377/0	112/0	61/7-	012/0	035/0-	520/0
فشارخون دیاستول (mmHg)	خانه دار	530/6	000/0	025/0	075/0	100/0	28/1	001/0	013/0	357/0
فشارخون دیاستول (mmHg)	شاغل	65/1-	001/0	008/0	888/0	078/0	41/7	009/0	000/0	993/0

P. Value*

(03/0=P و 02/0-?=). درگروه زنان شاغل هیچ‌گونه ارتباط معناداری بین فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون با عوامل خطر آترواسکلروز وجود نداشت(جدول4). نسبت شانس(OR) برای فعالیت فیزیکی اوقات فراغت در زنان چاق (6/31> BMI ) برابر 9999/0 (3824/0P=) و برای تماشای‌تلویزیون 001/1 (0034/0=P ) به‌دست‌آمد(جدول5).

جدول5- تأثیر فعالیت‌فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون در چاقی با مدل رگرسیون لجستیک(صدک 85: 6/31> BMI )

P^*

خطای استاندارد

Odds Ratio

پارامتر

متغیر

3824/0

92/9

9999/0

فعالیت فیزیکی اوقات فراغت‌مت(دقیقه‌درهفته)

0034/0

003/0

0010/1

تماشای تلویزیون

دقیقه در هفته

P. Value*

بحث:

مطالعه حاضر نشان داد که میانگین فعالیت فیزیکی اوقات فراغت در کل زنان مورد مطالعه که نمونه‌ای از جمعیت ایرانی است، نسبت به آنچه که برای حفظ سلامتی قلب و عروق نیاز است، بسیار کم است. در زنان خانه‌دار نسبت به زنان شاغل میزان میزان فعالیت فیزیکی اوقات فراغت تقریبا" نصف و تفاوت معنادار بوده است. همچنین نتایج این تحقیق حاکی از آن است که بیش از دوسوم زنان خانه‌دار اصلا" فعالیت فیزیکی در اوقات فراغت ندارند و بیش از نیمی از زنان شاغل نیز اصلا" هیچ فعالیتی در اوقات فراغت خود ندارند. از میان زنان خانه‌دار تنها 1/4درصد به مدت نیم‌ساعت در هفته فعالیت فیزیکی در اوقات فراغت خود انجام می‌دادند و در گروه زنان شاغل نیز تنها 4/4 درصد نیم ساعت در هفته فعالیت فیزیکی اوقات فراغت داشتند که این ارقام بسیار قابل‌توجه است. این مطالعه نتایج اسف‌باری را از نظر وضعیت فعالیت بدنی اوقات فراغت زنان نشان می‌دهد. با وجود این بر خلاف سایر مطالعات فعالیت فیزیکی اوقات فراغت در زنان از میان عوامل‌ خطر آترواسکلروز که در این مطالعه بررسی شد (شاخص توده بدنی، اندازه دور کمر، لیپید پروفایل، قند خون و فشار خون) تنها با تری‌گلیسرید ارتباط معنادار منفی داشت. در مطالعه حاضر با افزایش فعالیت فیزیکی اوقات فراغت شانس چاقی در زنان کمترشد، هر چند از نظر آماری معنادار نبود. در مطالعه کوهورت دیگری که در روی زنان انجام شد به این نتیجه رسیدند که بالا بودن BMI و اندازه محیط شکم Waist to Hip Ratio=WHR)) در افراد با فعالیت فیزیکی کم و مدت زیاد تماشای تلویزیون مرتبط بوده است(43). مطالعه Guillaume در سال 1997 نیز نشان داده که فعالیت فیزیکی با توده چربی بدن در پسران ارتباط مستقیم داشته، ولی این ارتباط در دختران وجودنداشته‌است(44). Forrest و همکارانش در سال 2001 نیز به این نتیجه رسیدند که در زنان، فعالیت شغلی با عوامل خطر آترواسکلروزیس(فشار خون، انسولین بالا، شاخص توده بدنی، وزن و لیپید پروفایل) ارتباطی ندارد، ولی در مردان این ارتباط دیده شد(45). با این حال مطالعه Hu در سال 2002 نشان داد که فعالیت فیزیکی کمتر از یک ساعت با فشار خون پایین مرتبط بوده و با مصرف سیگار نیز ارتباط معکوس داشته است(46). علت اینکه در مطالعه ما در زنان شاغل هیچ ارتباطی بین فعالیت فیزیکی اوقات فراغت و تماشای تلویزیون با عوامل خطر مشاهده نشد، از دو جهت قابل توجیه است: یکی تأثیر شاغل‌بودن آن‌ها و در نتیجه استرس‌های ناشی از آن که اثر نامطلوب بر عوامل خطر دارد و دیگری تعداد نمونه‌های کم در این گروه نسبت به گروه زنان خانه‌دار. از طرفی در این مطالعه با افزایش مدت تماشای تلویزیون شانس چاقی در زنان بیشتر شد و این ارتباط از نظر آماری معنادار بود که با توجه به نزدیک‌بودن مقدار OR به عدد 1 به نظر می‌رسد معنادار شدن این ارتباط بیشتر به دلیل حجم نمونه بالا در کل جمعیت مورد مطالعه باشد. در مطالعه CARDIA نیز شیوع چاقی در افراد جوان با افزایش مدت تماشای تلویزیون بیشتر شده است
(19). همچنین در مطالعات دیگر ارتباط تماشای تلویزیون با لیپیدها نشان داده شده است(4، 11، 47و48). در مطالعه Hu نیز که در روی زنان انجام گرفت مدت تماشای تلویزیون با چاقی و دیابت نوع II ارتباط مثبت داشت. این مطالعه نشان داده که هر 2 ساعت افزایش مدت تماشای تلویزیون 23درصد خطر چاقی را افزایش می‌دهد و هر 2 ساعت افزایش مدت نشستن در محیط کار 5درصد خطر چاقی را افزایش می‌دهد(49).

بر اساس مطالعه حاضر توصیه می‌شود اقدامات لازم جهت افزایش میزان فعالیت فیزیکی اوقات فراغت در زنان به‌خصوص زنان خانه‌دار با درنظرگرفتن نیازها و امکانات آن‌ها صورت پذیرد و با توجه به ارتباط مثبت تماشای تلویزیون با چاقی می‌توان با کاهش مدت تماشای تلویزیون در زنان به‌ویژه در زنان خانه‌دار چاقی را که یکی از عوامل خطرساز مهم آترواسکلروز است و با سایر عوامل خطر مثل دیابت و فشار خون هم ارتباط دارد، کنترل و پیشگیری نمود.

تقدیر و تشکر:

با تشکر فراوان از کلیه همکاران محترم مرکز تحقیقات قلب و عروق و مرکز بهداشت استان اصفهان و نیز همکاران عزیز در شهر اراک که در اجرای برنامه قلب سالم اصفهان فعالیت و همکاری صمیمانه داشتند.

References:

1. World Health Stat Q. Inter health steering committee. Demonstration projects for the integrated prevention and control of non communicable disease Inter health program: epidemiological background and rationale. 1991; 44:48-504.

2. Sarraf zadegan N| sayed Tabatabaei FA| Bashardoost N. The prevalence of coronary artery disease in an urban population in Isfahan Iran. Acta Cardiol 1999; 54(5):252-63.

3. Sarraf zadegan N| Boshtam M| Rafiei M. Risk factors for coronary artery disease in Isfahan Iran. Europe J pub Health 1999;1:20-6.

5. Physical activity and cardiovascular health. NIH Consensus Development Panel on Physical Activity and Cardiovascular Health. J Am Med Assoc 1996; 276: 241-6.

11. Young DR| Haskell WL| Jatulis DE| SP. Associations between changes in physical activity and risk factors for coronary heart disease in a community-based sample of men and women: the Stanford Five-City project. Am J Epidemiol 1993; 138:205-16.

12. Thune I| Njolstad I| Lochen ML| Forde OH. Physical activity improves the metabolic risk profiles in men and women: the Tromso Study. Arch Intern Med 1998; 158:1633-40.

14. Eaton CB| Medalie JH| Flocke SA| Zyzanski SJ| Yaari S| Goldbourt U. Self-reported physical activity predicts long-term coronary heart disease and all-cause mortalities: Twenty-one year follow-up of the Israeli Ischemic Heart Disease study. Arch Farm Med 1995; 4:323-9.

15. Wannamethee SG| Shaper AG| Walker M. Changes in physical activity| mortality| and incidence of coronary heart disease in older men. Lancet 1998; 351:1603-8.

16. Kujala UM| Kaprio J| Sarna S| Koskenvuo M. Relationship of leisure-time physical activity and mortality: the Finnish Twin cohort. J Am Med Assoc 1998; 279:40-4.

17. Fried LP| Kronmal RA| Newman AB. Risk factors for 5-year mortality in older adults: the cardiovascular Health Study. J Am Med Assoc 1998; 279:585-92.

18. Fitzgerald SJ| Kriska AM| Pereira MI| de Courten MP. Associations among physical activity| television watching and obesity in adult Pima Indians. Med Sci Sports Exerc 1997; 29:910-5.

20. Coakley EH| Rime EB| Colditz G| Kawachi I| Willett W. Predictors of weight change in men: results from the health professionals follow- up study. Int J Obes Relat Metab Disord 1998; 22:89-96.

21. Higgins M| province M| Heiss G. NHLBI Family Heart Study: objectives and design. Am J Epidemiol 1996; 143:1219-28.

25. Vioque J| Torres A| Quiles J. Time spent watching television| sleep duration and obesity in adults living in Valencia| Spain. In J Obes Relat Metab Disord 2000; 24(12):1683-8.

26. Johnson RK. Change in eating and physical activity patterns of US children. Proc Nutr Soc 2000; 59(2):295-301.

27. Salmon J| Bauman A| Crawford D| Timperio A| Owen N. The association between television viewing and overweight among Australian adults participating in varying levels of leisure-time physical activity. In J Obes Relat Metab Disord 2000; 24(5):600-6.

28. Pomerleau J| Mckeigue PM| Chaturredi N. Factors associated with obesity in South Asian| Afrocaribean and European women. In J Obes Relat Metab Disord 1999; 23(1):25-33.

29. Stamler J. Epidemic obesity in the United States. Arch Intern Med 1993; 153: 1040-4.

30. Prentice AM| Jebb SA. Obesity in Britain: gluttony or sloth? BMJ 1995; 311: 437-9.

31. Hill JO| Melanson EL. Overview of the determinants of overweight and obesity: current evidence and research issues. Med Sci Sports Exr 1999; 31: 515-S21.

32. Popkin BM| Doak CM. The obesity epidemic is a worldwide phenomenon. Nutr Rev 1998; 56:
106-14.

33. Bjorntorp P. Obesity. Lancet 1997; 350: 423-6.

34. Heini AF| Weinsier RL. Divergent trends in obesity and fat intake patterns: the American paradox. Am J Med 1997; 102:259-64.

36. Ainsworth BE| Haskell WL| Leon AS| et al. Compendium of physical activities: Classification of energy costs of human physical activates. Med Sci Sports Exerc 1993; 25:71-80.

37. Burema B| Frijters J. A short questionnaire for the measurement of habitual physical activity in epidemiological studies. Am J Clin Nutr1982; 38:936-942.

38. Warnick GR| Benderson J| Albers JJ. Dextran sulfate Mg2+ precipitation procedure for quantitation of high-density; lipoprotein cholesterol. Clinical Chemistry 1982; 28(6): 1379-1388.

39. Friedewald WT| Levy RI| Fredrickson DS. Estimation of the concentration of low-density lipoprotein cholesterol in plasma| without use of the preparative ultracentrifuge. Clinical Chemistry 1972; 18: 499-502.

40. WHO. WHO draft protocol and manual of operations population survey for cardiovascular disease risk factors in the Eastern Mediterranean Region. Alexandria (Egypt) 1995: 1 -35.

41. National Institutes of Health. The practical guide identification| evaluation and treatment of overweigh and obesity in adults. NIH Publication 2000; 9.

42. An epidemiological approach to describing risk associated with blood pressure levels: Final report of the working group on risk and high blood pressure. Hypertens 1985; 7(4): 641-651.

43. Rosmond R| Bjorntorp P. Psychosocial and socio-economic factors in women and their relationship to obesity and regional body fat distribution. In J Obes Relat Metab Disord 1999; 23:138-45.

44. Gulliame M| Lapidus L| Bjorntrop P| Lambert A. physical activity| obesity and cardiovascular risk factors in children. The Belgian Luxembourg child study II. Obes Res 1997 Nov; 5(6): 549-56.

47. Hubert HB| Eaker ED| Garrison RJ| elli WP. Life-style correlates of risk factor change in young adults: an 8-year study of coronary heart disease risk factors in the Framingham off spring. Am J Epidemiol 1987; 125:812-31.

48. Owens JF| Matthews KA| Wing RR| Kuller LH. Can physical activity mitigate the effects of aging in middle-aged women? Circulation 1992; 85:1265-70.

49. Hu FB| Li TY| Coldits GA| Willett WC| Manson JE. Television watching and other sedentary behaviors in relation to risk of obesity and type 2 diabetes mellitus in women. JAMA 2003; 289(14): 1785-91.

فروش فروشگاه طراحی فروشگاه آنلاین فروش فروشگاه آنلاین فروشگاه تحت وب راه اندازی فروشگاه تحت وب وب سایت فروشگاهی ارزان طراحی وب سایت باشگاه مشتریان پرداخت ماهیانه فروش آنلاین فروش محصولات چندین پذیرنده طراحی فروشگاه ریسپانسیو طراحی سایت و فروشگاه اینترنتی طراحی و پیاده سازی فروشگاه ساخت سایت فروشگاهی فروشگاه حرفه ای ساخت فروشگاه آنلاین ساخت فروشگاه Online سفارش سایت فروشگاهی طراحی فروشگاه اینترنتی اختصاصی قیمت طراحی فروشگاه اینترنتی فروشگاه ساز حرفه ای فروشگاه اینترنتی آماده فروشگاه ساز قیمت راه اندازی سایت فروشگاهی سفارش طراحی فروشگاه اینترنتی

آخرین اخبار

پست الکترونیک دنیای اجتماعی کاربران

ریتمهای استفاده از اینترنت

تیپ شناسی کاربران اینترنت

مدل پیشبینی اینکه چه کسی چه میکند

فعالیتهای آن لاین یک روز عادی در آمریکا

روش تحقیق گزارش شده در اینجا بر اساس پیمایش ابتکـاری در مـورد فعالیـتهـای اینترنـت

بهبود فروشگاه